 |
| -प्रतीक डेस्क (एजेन्सीको सहयोगमा) |
शोध गर्ने अमेरिकाको नेशनल इन्स्टिच्युट अफ हेल्थका वैज्ञानिक भन्छन् -“मांसपेशी मजबूत बनाउन र ताकत बढाउन प्रोटिन जरुरी छ । प्रोटिनको स्रोतले यो बताउँछ, मनुष्यको उमेर कति बढी हुन सक्छ । जसले प्रोटिनको कमी तरकारीबाट पूरा गर्छ, उसमा मृत्युको खतरा १३ देखि २४ प्रतिशतसम्म कम हुन्छ । स्वास्थ्य र पोषण क्षेत्रमा काम गरिरहेका डा नन्दन जोशी भन्छन्- “शारीरिकरूपले सक्रिय नहुनु र मानकभन्दा कम प्रोटिन शरीरमा पुग्दा युवाको मांसपेशी कमजोर भइरहेको छ । ३० वर्षको उमेरपछि मांसपेशी क्षतिग्रस्त हुन शुरू हुन्छ। हरेक १० वर्षमा ३ देखि ५ प्रतिशत मांसपेशी क्षतिग्रस्त हुन्छ । प्रतिदिन कसरत र प्रोटिनले यसको मरम्मत गर्छ र शरीर सक्रिय राख्छ। कुनै पनि मनुष्यले आफूनो वजन अनुसार प्रोटिन लिनुपर्छ । जस्तै तपाईंको वजन ६० किलो छ भने प्रतिदिन ६० ग्राम प्रोटिन लिनुपर्छ ।
प्रोटिनको आवश्यकता कसरी पूरा गर्ने ? डाइटिसियन र क्लिनिकल न्युट्रिसनिस्ट डा नीतिशा शर्मा भन्छिन्- “शाकाकारीको लागि दूध, फल, तरकारी, बदाम, गेडागुडी र दाल उत्कृष्ट विकल्प हो । एकै ठाउँमा दिनभरि बढी समय बिताउने, शरीर सक्रिय नराख्ने र प्रोटिनको घट्दो स्तरले मांसपेशीलाई कमजोर पारिरहेको हुन्छ । बाल्यकालदेखि बृढेसकालसम्म प्रोटीन आवश्यक छ ।”
वर्षौदेखि वैज्ञानिकहरूले शाकाहारी खाद्यलाई बढावा दिँदै आएका छन् । उनीहरूका अनुसार प्रोटिन मात्र होइन, कैयौं प्रकारका पोषक तत्त्वको कमी शाकाहारी भोजनबाट पूरा हुन सक्छ।
शाकाहारी खानाले भाइरल रोगको खतरा कम गर्छ : सन् २०१३ मा युनाइटेड नेशन्सको संस्था फूड एन्ड एग्रिकल्चर अर्गनाइजेशनको रिपोर्टले भनेको थियो- संसारमा ९० प्रतिशतभन्दा बढी मासु फैक्ट्री र फार्मबाट आउँछ । यी फार्ममा जनावरलाई कोचेर राखिन्छ, सफाइमा ध्यान दिइँदैन । यस कारण भाइरल रोग फैलिने खतरा हुन्छ । हालै गुजरातमा फैलिएको भाइरल रोग काङ्गो फिभरमा पनि सङ्क्रमित जनावरबाट मनुष्यलाई खतरा बताइएको छ।
मुटु खुशी भए रोग कम लाग्छ: मांसाहारीभन्दा शाकाहारी खाद्य पदार्थले बढी स्वस्थ राख्छ, यसमाथि शोध पनि भइसकको छ । अमेरिकन जर्नल अफ क्लिनिकल न्युट्रिशनमा प्रकाशित शोधले भनेको छ, हृदय रोगको खतरा घटाउनु छ भने शाकाहारी खाना खानुप
र्छ । बेलायत र स्कटल्यान्डमा ४४ हजार ५६१ जनामाथि शोध गरिएको थियो । शोध अनुसार मांसाहारीको तुलनामा जो शाकाहारी छन्, उनीहरूमा हृदयरोगको कारण अस्पतालमा भर्ना हुने आशड्डा ३२ प्रतिशतसम्म कम थियो । उनीहरूमा कोलेस्ट्रोलको स्तर र रक्तचाप कम थियो ।
फल-तरकारीको मात्रा बढाएपछि क्यान्सरको खतरा घद्छः अहिलेसम्म सयौँ यस्ता अनुसन्धान भइसकेका छन्, जसले खानामा फल र तरकारीको मात्रा बढाउँदा क्यान्सरको खतरा कम हुन्छ । अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयमा गरिएको अनुसन्धान अनुसार यदि डाइटमा रातो मासु हटाउँछौं भने कोलोन क्यान्सर हुने खतरा निकै घद्छ।
मधुमेह नियन्त्रण गर्न १० प्रतिशतसम्म फल र तरकारी खानुपर्छ: भियतनामको मेडिकल न्युट्रिशनिस्ट डा विश्वरूप चौधरी भन्छन्- यदि मधुमेह नियन्त्रण गर्न चाहनुहुन्छ भने दिनभरिको खानामा ५० प्रतिशतभन्दा बढी फल र तरकारी खानुपर्छ । त्यसपछि मात्र अन्त सामेल गर्नुपर्छ । मासु, अन्डा, माछा, मख्खन र रिफाइन्ड फ्ड खानुहुँदैन । यस्तो गर्दा रगतमा चिनीको मात्रा निकै हदसम्म कम गर्न सकिन्छ।
