- मुकुन्द आचार्य
शब्दकोश लेखन्तेहरूले अपार खुशी व्यक्त गर्दै पार्टी गरे। त्यहाँ घोषणा गरियो– हामी डिक्सनरी तयार पार्ने लेखन्तेहरूले यौटा नयाँ शब्द फेला पा–यौं। त्यो हो– ‘कोरोना’। यो पार्टी त्यै उपलक्ष्यमा हो।
शब्दकोशमा यसको अर्थमा हामीले लेख्नुपर्छ– यो एकदमै नयाँ खाले रोग हो। सङ्क्रामक बिमारी हो। चाँडै सर्छ तर चाँडै छुट्दैन। लाखौंलाई सोत्तर पार्न सक्छ। मान्छेको घमण्डलाई चकनाचूर पार्न सक्छ।
त्यसमा थप गर्नुपर्छ– यस सरुवा रोगलाई अलि–अलि जेनतेन रोक्ने प्रयास भएपनि निर्मूल गर्न त गा–है पर्छ।
यसै क्रममा कतै लकडाउन, कतै कर्फ्यू, कतै आइसोलेशन, कतै सोसल डिस्टेन्स, कतै इम्युनिटी, कतै योग, कतै घरेलु औषधि, कतै स्वाब टेस्ट, कतै दाहसंस्कारको समस्या आदि इत्यादि थुप्रै कर्म कुकर्म हुन थाल्छन्। लोभीपापीले यस्तोमा पनि कमाउँछन्।
यस बिमारीको रोकथामको क्रममा मान्छेले आफ्नो अल्पबुद्धि प्रयोग गरी शहर, गाउँ, बस्तीमा ‘कफ्र्यू’ लगाएर कोरोनाको कहरभन्दा पनि ठूलो आतङ्क फैलाउनेछन्।
सकल खाद्य पदार्थको भाउ ह्वात्तै बढेर रेकर्ड कायम हुने गरी महँगी बढ्नेछ। बेच्नेले ग्राहक पाउनेछैनन् र ग्राहकले वस्तु किन्न पाउनेछैनन्।
देशको अर्थव्यवस्था भताभुङ्ग हुन्छ भन्ने चेत भएका देशका टाउकेहरू आफ्ना लाउकेहरूका साथ कुर्सीका लागि झैंझगडा र महाभारत गर्नमैं रमाउनेछन्। देशमा बज्रै परोस्, देश भड्खालोमा परोस्, उनीहरूलाई त्यस कुराको कुनै चिन्ता रहनेछैन। कोरोनाको निहुँमा जतिसुकै जेसुकै गरे पनि त्यो क्षम्य मानिनेछैन। अरर्बौंको घोटाला हुनेछ।
हेर्दै जानू, कोरोनाबाट बचेकाहरू लकडाउन र कफ्र्यूले मर्नेछन्। देशमा आतङ्क र त्रास बढाउनेहरूले जहाँ जो मरे पनि त्यसको दोष कोरोनाको थाप्लोमा बजार्नेछन्। तराईतिर यौटा उखान पनि छ– ‘कलवार के बेटा भूख के मारे ढिमलियात होइ त लोग कही जे दारू पिके ढिमलियात बा।’ अर्कै कुनै कारणले, अर्कै कुनै रोगले कोही कतै मरेछ भने पनि कोरोनाले नै म–यो भन्ने दुष्प्रचार गरिनेछ।
कफ्र्यू र लकडाउनको डन्डाले जनतालाई चुट्ने र आफूहरू चैं नयाँ–नयाँ तरीकाले लुट्ने चोर फटाहाहरू सक्रिय भएर घरी–घरी लकडाउन र कफ्र्यूको प्रयोग गर्नमा अग्रसर रहनेछन्।
तर सर्वसाधारण जनताले कसरी दिन बिताउलान्, के खालान्, आफ्ना लालाबालाको मुखमा कसरी माड लगाउलान्। त्यतातिर प्रशासन र नेतृत्ववर्गको ध्यान जानेछैन। उनीहरूले कहाँ गएर कसका सामु आफ्नो बह पोख्ने त्यो ठाउँ पनि कतै देखिनेछैन।
कर्फ्यू र कोरोना दुवैमा रोटीबेटीको सम्बन्ध छ, भनेर पनि कतिपय नेताहरूले जनतालाई मूर्ख बनाउनेछन्।
समाजमा अनेक असल भेष धारण गरेर नीच काम गर्नेहरू आचीका मूलाझैं मौलाउनेछन्। लकडाउन र कफ्र्यूको अवधिमा। यस्तो मौकालाई उनीहरू गोल्डेन चान्स (स्वर्णिम अवसर) भनेर झन्झन् लुँड्याउन अग्रसर हुनेछन्। राति राति हुने तस्करी, खुला सीमाको सदुपयोग भनेर गरिने तस्करी, पद र प्रतिष्ठाको आधारमा हुने तस्करीलाई कोरोना र लकडाउनले रोक्न सक्लान् ? असम्भव छ।
यो सब प्रभुको लीला हो भनेर चुपचाप आँखा चिम्लिनेहरूको पनि जय होस्।
कोही कोही अति ज्ञानीहरू भन्छन्, सरकारसँग मौका पनि थियो, सामथ्र्य पनि थियो, साधनको पनि बेलैमा जोहो गर्न सकिन्थ्यो तर सबै कुर्सीका चार चरणमा सम्झाउनमा व्यस्त भए। अनि जनताको सुरक्षा कसरी सम्भव हुन्छ।
शब्दकोश लेखन्तेहरूले अपार खुशी व्यक्त गर्दै पार्टी गरे। त्यहाँ घोषणा गरियो– हामी डिक्सनरी तयार पार्ने लेखन्तेहरूले यौटा नयाँ शब्द फेला पा–यौं। त्यो हो– ‘कोरोना’। यो पार्टी त्यै उपलक्ष्यमा हो।
शब्दकोशमा यसको अर्थमा हामीले लेख्नुपर्छ– यो एकदमै नयाँ खाले रोग हो। सङ्क्रामक बिमारी हो। चाँडै सर्छ तर चाँडै छुट्दैन। लाखौंलाई सोत्तर पार्न सक्छ। मान्छेको घमण्डलाई चकनाचूर पार्न सक्छ।
त्यसमा थप गर्नुपर्छ– यस सरुवा रोगलाई अलि–अलि जेनतेन रोक्ने प्रयास भएपनि निर्मूल गर्न त गा–है पर्छ।
यसै क्रममा कतै लकडाउन, कतै कर्फ्यू, कतै आइसोलेशन, कतै सोसल डिस्टेन्स, कतै इम्युनिटी, कतै योग, कतै घरेलु औषधि, कतै स्वाब टेस्ट, कतै दाहसंस्कारको समस्या आदि इत्यादि थुप्रै कर्म कुकर्म हुन थाल्छन्। लोभीपापीले यस्तोमा पनि कमाउँछन्।
यस बिमारीको रोकथामको क्रममा मान्छेले आफ्नो अल्पबुद्धि प्रयोग गरी शहर, गाउँ, बस्तीमा ‘कफ्र्यू’ लगाएर कोरोनाको कहरभन्दा पनि ठूलो आतङ्क फैलाउनेछन्।
सकल खाद्य पदार्थको भाउ ह्वात्तै बढेर रेकर्ड कायम हुने गरी महँगी बढ्नेछ। बेच्नेले ग्राहक पाउनेछैनन् र ग्राहकले वस्तु किन्न पाउनेछैनन्।
देशको अर्थव्यवस्था भताभुङ्ग हुन्छ भन्ने चेत भएका देशका टाउकेहरू आफ्ना लाउकेहरूका साथ कुर्सीका लागि झैंझगडा र महाभारत गर्नमैं रमाउनेछन्। देशमा बज्रै परोस्, देश भड्खालोमा परोस्, उनीहरूलाई त्यस कुराको कुनै चिन्ता रहनेछैन। कोरोनाको निहुँमा जतिसुकै जेसुकै गरे पनि त्यो क्षम्य मानिनेछैन। अरर्बौंको घोटाला हुनेछ।
हेर्दै जानू, कोरोनाबाट बचेकाहरू लकडाउन र कफ्र्यूले मर्नेछन्। देशमा आतङ्क र त्रास बढाउनेहरूले जहाँ जो मरे पनि त्यसको दोष कोरोनाको थाप्लोमा बजार्नेछन्। तराईतिर यौटा उखान पनि छ– ‘कलवार के बेटा भूख के मारे ढिमलियात होइ त लोग कही जे दारू पिके ढिमलियात बा।’ अर्कै कुनै कारणले, अर्कै कुनै रोगले कोही कतै मरेछ भने पनि कोरोनाले नै म–यो भन्ने दुष्प्रचार गरिनेछ।
कफ्र्यू र लकडाउनको डन्डाले जनतालाई चुट्ने र आफूहरू चैं नयाँ–नयाँ तरीकाले लुट्ने चोर फटाहाहरू सक्रिय भएर घरी–घरी लकडाउन र कफ्र्यूको प्रयोग गर्नमा अग्रसर रहनेछन्।
तर सर्वसाधारण जनताले कसरी दिन बिताउलान्, के खालान्, आफ्ना लालाबालाको मुखमा कसरी माड लगाउलान्। त्यतातिर प्रशासन र नेतृत्ववर्गको ध्यान जानेछैन। उनीहरूले कहाँ गएर कसका सामु आफ्नो बह पोख्ने त्यो ठाउँ पनि कतै देखिनेछैन।
कर्फ्यू र कोरोना दुवैमा रोटीबेटीको सम्बन्ध छ, भनेर पनि कतिपय नेताहरूले जनतालाई मूर्ख बनाउनेछन्।
समाजमा अनेक असल भेष धारण गरेर नीच काम गर्नेहरू आचीका मूलाझैं मौलाउनेछन्। लकडाउन र कफ्र्यूको अवधिमा। यस्तो मौकालाई उनीहरू गोल्डेन चान्स (स्वर्णिम अवसर) भनेर झन्झन् लुँड्याउन अग्रसर हुनेछन्। राति राति हुने तस्करी, खुला सीमाको सदुपयोग भनेर गरिने तस्करी, पद र प्रतिष्ठाको आधारमा हुने तस्करीलाई कोरोना र लकडाउनले रोक्न सक्लान् ? असम्भव छ।
यो सब प्रभुको लीला हो भनेर चुपचाप आँखा चिम्लिनेहरूको पनि जय होस्।
कोही कोही अति ज्ञानीहरू भन्छन्, सरकारसँग मौका पनि थियो, सामथ्र्य पनि थियो, साधनको पनि बेलैमा जोहो गर्न सकिन्थ्यो तर सबै कुर्सीका चार चरणमा सम्झाउनमा व्यस्त भए। अनि जनताको सुरक्षा कसरी सम्भव हुन्छ।