-जीतलाल श्रेष्ठ/निजगढ
बाराको उत्तरीभेग स्थित रतनपुरी गाविसको नौवटै वडालाई निजगढ तामागढी राजमार्गसंग जोडने कच्ची सडक निर्माण कार्य सुरु भएपछि रतनपुरी गाविसले पनि छिमेकी गाविस सरह विकास कार्यमा अघि बढ्ने सङकेत देखाएको छ। विगतका वर्षरूमा पनि सडक निर्माणका नाममा जिल्ला विकासलगायत ठेकेदार र उपभोक्ता समिति तथा समूहद्वारा गाविसको सडक निर्माण हुदै आए पनि सन्तोषजनक कार्य हुन नसकेपछि गाविस मातहत र स्थानीय राजनीतिक दल, सचेत नागरिकहरूको प्रत्यक्ष निगरानीमा सडक निर्माण कार्य सुरु भएको छ। करिब १८ किलोमिटर लामो ग्रेभेलिङ सडकमा प्राविधिकको सुझाव र आवश्यक परामर्श अनुसार गेटिङ , ग्रेभेलिङ कार्य पूरा गरी क्रसरद्वारा उत्पादित धूलो सडकमा बिछ्याउने कार्य जारी रहेको गाविस सचिव आसमहमद अन्सारीले बताएका छन्।
गाविसको विकास र विस्तारका लागि पहिलो पूर्वाधार सडक नै रहेकोले गाविसको सचिवको कार्यभार सम्हालेदेखि सडक निर्माण गर्न गाउंलेहरूलाई हौंसाएको र गाविस परिषद्मा समेत पहिलो प्राथमिकतामा सडक विकास पँरेकोले सडक निर्माण कार्यले सहजै गति लिन सकेको सचिव अन्सारीको भनाइ छ। गाविस परिषद्बाट ०६६-०६७ सालमा ९ लाख रुपियां यही निर्माणाधीन सडकका लागि विनियोजन समेत गरिएको र नपुग रकम अर्को वर्षविनियोजन गर्ने लक्ष्य लिएको सचिव अन्सारीले जनाए। जिल्ला विकास समिति बाराबाट असार मसान्तसम्म रकम निकासा भई गाविसको खातामा आइपुग्नुपर्नेमा हालसम्म निकासा आइ नसकेकोले काम गर्न कठिनाई भइरहेको उनी बताउंछन्। कोलेनिकाबाट त निकासा भइसक्यो तर अहिलेसम्म गाविसको खातामा रकम आइसकेको छैन- सचिव अन्सारीले भने। जिल्लाका गाविसहरूको विकासका लागि जिल्ला विकास कार्यालय आफैं अघि सर्नुपर्नेमा रकम निकासा रोकिराख्नु लज्जास्पद रहेको सरोकारवालाहरू बताउंछन्। जिल्ला विकासबाट ३ वटा टिपर र १ वटा ग्रेटर उपलब्ध गराएको र अन्य ५ वटा टिपर भाडामा लिई सडक निर्माण कार्य दु्रत गतिमा भइरहेको सचिव अन्सारीले जानकारी दिए। स्थानीय शासन तथा सामुदायिक विकास कार्यक्रमबाट थप अनुदान लिएपछि कार्य गर्न केही सहज भएको अन्सारीले बताए।
त्यसैगरी गाविसमा रहेका स्थानीय जनमुखी, तपोभूमि, पशुपति, बुद्धज्योति, कल्की, धारापानी, शिवशक्तेश्वरी, कैलाशपति, राधाकृष्ण, जनहित सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहद्वारा एक एक लाखका दरले सडक निर्माणमा प्रत्यक्ष सहभागिता रहेपछि ग्रेभेलिङ सडकको मुहार नै फेरिएको छ। गाविसस्थित स्थानीय सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहबाट उपलब्ध रकमले क्रसरद्वारा उत्पादित धूलो बिछ्याउने कार्यले सफलता पाएको राधाकृष्ण सामुदायिक वन समूहका अध्यक्ष मीनराज रिमाल र जनहित सामुदायिक वन समूहका सचिव आशाकाजी श्रेष्ठले जानकारी दिएका छन्।
हालसालै निर्माण गरिएको सडकबाट गांउलेहरूलाई आवतजावत गर्न सहज भएको छ। हाट बजार, किनमेल, औषधि उपचार गर्न निजगढ नै आउनुपर्ने रतनपुरीवासीको बाध्यता रहेको जनाउंदै सडक निर्माणपछि आवागमन सहज भएको स्थानीय ज्ञानबहादुर दोङले बताए।
पहिले यही सडक भएर निजगढ पुग्न कम्तीमा पनि डेढ दुइ घण्टा लाग्ने, खाल्टाखुल्टी, हिलो हुने गरेको र निर्माण भएपछि पक्की कालोपत्रे पिच सडक सरह समय कम लाग्ने गरेको र सहज भएको गाउंलेहरू बताउंछन्। हाल करिब १० किलोमिटर जङगल क्षेत्र पार गरी गाउंसम्म सडक पुगे पनि करिब १८ किलोमिटर पुर्याउने लक्ष्य रहेको सचिव अन्सारीले बताए।
बाराको उत्तरीभेग स्थित रतनपुरी गाविसको नौवटै वडालाई निजगढ तामागढी राजमार्गसंग जोडने कच्ची सडक निर्माण कार्य सुरु भएपछि रतनपुरी गाविसले पनि छिमेकी गाविस सरह विकास कार्यमा अघि बढ्ने सङकेत देखाएको छ। विगतका वर्षरूमा पनि सडक निर्माणका नाममा जिल्ला विकासलगायत ठेकेदार र उपभोक्ता समिति तथा समूहद्वारा गाविसको सडक निर्माण हुदै आए पनि सन्तोषजनक कार्य हुन नसकेपछि गाविस मातहत र स्थानीय राजनीतिक दल, सचेत नागरिकहरूको प्रत्यक्ष निगरानीमा सडक निर्माण कार्य सुरु भएको छ। करिब १८ किलोमिटर लामो ग्रेभेलिङ सडकमा प्राविधिकको सुझाव र आवश्यक परामर्श अनुसार गेटिङ , ग्रेभेलिङ कार्य पूरा गरी क्रसरद्वारा उत्पादित धूलो सडकमा बिछ्याउने कार्य जारी रहेको गाविस सचिव आसमहमद अन्सारीले बताएका छन्।
गाविसको विकास र विस्तारका लागि पहिलो पूर्वाधार सडक नै रहेकोले गाविसको सचिवको कार्यभार सम्हालेदेखि सडक निर्माण गर्न गाउंलेहरूलाई हौंसाएको र गाविस परिषद्मा समेत पहिलो प्राथमिकतामा सडक विकास पँरेकोले सडक निर्माण कार्यले सहजै गति लिन सकेको सचिव अन्सारीको भनाइ छ। गाविस परिषद्बाट ०६६-०६७ सालमा ९ लाख रुपियां यही निर्माणाधीन सडकका लागि विनियोजन समेत गरिएको र नपुग रकम अर्को वर्षविनियोजन गर्ने लक्ष्य लिएको सचिव अन्सारीले जनाए। जिल्ला विकास समिति बाराबाट असार मसान्तसम्म रकम निकासा भई गाविसको खातामा आइपुग्नुपर्नेमा हालसम्म निकासा आइ नसकेकोले काम गर्न कठिनाई भइरहेको उनी बताउंछन्। कोलेनिकाबाट त निकासा भइसक्यो तर अहिलेसम्म गाविसको खातामा रकम आइसकेको छैन- सचिव अन्सारीले भने। जिल्लाका गाविसहरूको विकासका लागि जिल्ला विकास कार्यालय आफैं अघि सर्नुपर्नेमा रकम निकासा रोकिराख्नु लज्जास्पद रहेको सरोकारवालाहरू बताउंछन्। जिल्ला विकासबाट ३ वटा टिपर र १ वटा ग्रेटर उपलब्ध गराएको र अन्य ५ वटा टिपर भाडामा लिई सडक निर्माण कार्य दु्रत गतिमा भइरहेको सचिव अन्सारीले जानकारी दिए। स्थानीय शासन तथा सामुदायिक विकास कार्यक्रमबाट थप अनुदान लिएपछि कार्य गर्न केही सहज भएको अन्सारीले बताए।
त्यसैगरी गाविसमा रहेका स्थानीय जनमुखी, तपोभूमि, पशुपति, बुद्धज्योति, कल्की, धारापानी, शिवशक्तेश्वरी, कैलाशपति, राधाकृष्ण, जनहित सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहद्वारा एक एक लाखका दरले सडक निर्माणमा प्रत्यक्ष सहभागिता रहेपछि ग्रेभेलिङ सडकको मुहार नै फेरिएको छ। गाविसस्थित स्थानीय सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहबाट उपलब्ध रकमले क्रसरद्वारा उत्पादित धूलो बिछ्याउने कार्यले सफलता पाएको राधाकृष्ण सामुदायिक वन समूहका अध्यक्ष मीनराज रिमाल र जनहित सामुदायिक वन समूहका सचिव आशाकाजी श्रेष्ठले जानकारी दिएका छन्।
हालसालै निर्माण गरिएको सडकबाट गांउलेहरूलाई आवतजावत गर्न सहज भएको छ। हाट बजार, किनमेल, औषधि उपचार गर्न निजगढ नै आउनुपर्ने रतनपुरीवासीको बाध्यता रहेको जनाउंदै सडक निर्माणपछि आवागमन सहज भएको स्थानीय ज्ञानबहादुर दोङले बताए।
पहिले यही सडक भएर निजगढ पुग्न कम्तीमा पनि डेढ दुइ घण्टा लाग्ने, खाल्टाखुल्टी, हिलो हुने गरेको र निर्माण भएपछि पक्की कालोपत्रे पिच सडक सरह समय कम लाग्ने गरेको र सहज भएको गाउंलेहरू बताउंछन्। हाल करिब १० किलोमिटर जङगल क्षेत्र पार गरी गाउंसम्म सडक पुगे पनि करिब १८ किलोमिटर पुर्याउने लक्ष्य रहेको सचिव अन्सारीले बताए।
