भारतीय महावाणिज्य दूतावास वीरगंजको आयोजनामा आइतवार नेपाल भारत क्रस बोर्डरमा क्रियाशील पत्रकारहरूको एक दिने अन्तत्र्रिmया कार्यक्रम सम्पन्न भयो ।
वीरगंजमा आयोजित कार्यक्रममा दुई देशबीचको सम्बन्ध सुदृढ पार्न सीमाञ्चल क्षेत्रका पत्रकारहरूको भूमिकाबारे छलफल केन्द्रित थियो । पछिल्लो समय नेपालमा चीनको प्रभाव बढ्दै गएको भन्दै नेपाली तथा भारतीय सञ्चारकर्मीहरूसँग भारतीय महावाणिज्य दूतावासका अधिकारीहरूले छलफल गर्न र स्थानीयस्तरमा विद्यमान समस्या तथा दुई देशबीचको घटनाक्रमबारे बुभ्mनुका साथै आगामी दिनमा दुई देशबीचको सम्बन्ध सुदृढ पार्न अपनाउनुपर्ने तरीकाहरूबारे विचारविमर्श गर्ने कार्यक्रमको उद्देश्य थियो ।
कार्यक्रममा भारत बिहारको रक्सौल, मधुवनी, मुजप्mफरपुर, पटनालगायत ठाउँका करीब एक दर्जन भारतीय पत्रकारहरूको सहभागिता थियो भने नेपालतर्पm पर्सा, बारा, रौतहट र सर्लाहीका पत्रकारहरूको सहभागिता थियो ।
नेपाल–भारत मैत्रीपूर्ण सम्बन्धमा चिसोपन ल्याउनुमा छिमेकी देश चीनको चलखेल बढ्दै गएकोप्रति भारतीय महावाणिज्य दूतावास वीरगंजका प्रतिनिधि तथा भारतीय सञ्चारकर्मीहरूले आआप्mनो विचार राखेका थिए ।
कार्यक्रममा सहभागी भारत, बिहार, मधुवनी जिल्लाका प्रभात खबरका ब्यूरो चिफ ललित झाले नेपालको दुई तिहाइ व्यापार भारतसँग हुने भएकोले दुवै देशको आर्थिक सम्बन्धमा सकारात्मक असर परेको बताए । भारतले नेपालको जलविद्युत् उत्पादनदेखि पेट्रोलियम पाइपलाइनको निर्माण, रेलमार्गको विस्तारलगायत राष्ट्रिय निर्माणका आयोजनामा भरपूर सहयोग गरिरहेको चर्चा गर्दै नेपाल र भारतको सम्बन्ध निकै पुरानो रहेको बताए ।
उनले विनाशकारी भूकम्पको बेला भारतले नेपाललाई निकै सहयोग गरेको चर्चा गर्दै सडक निर्माण, स्वास्थ्य तथा शिक्षा क्षेत्रमा पनि एउटा असल छिमेकीको रूपमा सहयोग गरिरहेको बताए । तर यता भारत र नेपालको बढ्दो राम्रो सम्बन्धको बीचमा चीनले आप्mनो वर्चस्व तेजिलो पारिरहेकोले नेपाल र भारतको आर्थिक सम्बन्ध अहिले प्रभावित भइरहेको उनले बताए ।
विश्वमा धर्मको प्रचार अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी संस्थाहरूले गरिरहेकाले नेपालमा ईसाइ धर्मको प्रचारप्रसार पनि तीव्र गतिमा भइरहेमा उनले चिन्ता व्यक्त गरे ।
नेपालबाट प्रकाशित हिन्दी म्याग्जिन हिमालिनीकी वरिष्ठ सम्पादक डा श्वेता दीप्तिले नेपाल र भारतको सम्बन्ध रोटीबेटीको मात्र नभई रोजीरोटीको पनि भएको बताइन् । दुई देशबीचमा कुनै विषयमा तनाव उत्पन्न हुँदा त्यसको मुख्य समाधानकर्ता राजनीतिक दल नै भएकाले नेपाल सरकारले यस्तो बेला जनताको मागलाई सही तरीकाले समाधान गर्नेतर्पm ध्यान दिनुपर्ने बताइन् । सरकारले ल्याउने नीति तथा कार्यक्रम जनतासमक्ष सही तरीकाले प्रस्तुत नगर्दा नेपाल र भारतको सम्बन्धमा चिसोपन बढ्दै गएको उनले जिकिर गरिन् । साथै नेपाल सरकारले कुनै पनि मुद्दालाई सही समयमा समाधान गर्न उनले ध्यानाकर्षण गराइन् ।
भारतीय महावाणिज्य दूतावासका डा कोट्रास्वामी एमले सीमाञ्चलका पत्रकारहरूमा खोजी पत्रकारिताको अवधारणामा पत्रकारिता गर्नु जरूरी रहेको बताए । उनले कुनै समाचारमा पत्रकारले कलम चलाउन संयमित भएर के लेख्दैछु, यसको असर दुवै देशका राजनीतिक, सामाजिक तथा आर्थिक क्षेत्रमा के पर्छ भन्ने विषयमा आँकलन गरेर सत्य जे छ, त्यही लेख्नुपर्ने विचार प्रकट गरे । सुनदेखि नुनसम्मको तस्करीलाई लगाम लगाउन तथा दुवै देशमा वैधानिक व्यापार एवं आयात–निर्यातको लागि पनि कलम चलाउनुपर्नेमा उनले जोड दिए ।
कार्यक्रममा आजतकका सम्पादक सुजीतकुमार झाले विनाप्रमाण र समाचार बनाउनु आपैंm खुट्टामा बन्चरो हान्नुसरह भएको बताए । उनले नेपाल र भारतका केही मिडियाले हतारमा समाचार पस्किनेक्रममा कमीकमजोरी गर्ने गरेको र त्यसलाई सुधार गर्दै लैजाउनुपर्ने धारणा व्यक्त गरे । नेपालबाट अपहरणमा परेको विमानकाण्डपछि भारतले सुरक्षाको दृष्टिकोणले नेपाली सीमालाई कडा निगरानीमा राखेको तर खुला सिमानाको कारण स्थानीयहरूलाई फाइदा पनि हुने गरेको उनले बताए ।
त्यसैगरी, नेपालको तर्पmबाट स्तम्भकार श्रीमन्नारायण मिश्र, पत्रकारहरू महेश दास, कन्हैयालाल केशरी, अनिल तिवारी, शङ्कर आचार्य, राधेश्याम पटेल, माधुरी महतो, शिवशङ्कर मिश्र, आशिक अन्सारीलगायतले सीमाञ्चल क्षेत्रको पत्रकारिता तथा दुवै देशको नागरिकको भूमिकाबारेमा चर्चा गरेका थिए । वक्ताहरूले सीमाञ्चलका पत्रकारले सीमाञ्चलमा बसेर पत्रकारिता गर्न थप चुनौतीपूर्ण रहेको पनि बताएका थिए । सीमाञ्चलका गतिविधिलाई काठमाडौं र दिल्लीको नजरले हेर्ने चलन छोड्न वक्ताहरूले आग्रह गरेका थिए ।
निमित्त महावाणिज्यदूत रमेश चतुर्वेदीको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रममा सहभागीहरूलाई मायाको चिनोले सम्मान गरिएको थियो । दूतावास वीरगंजका सञ्चार प्रमुख बि सुरेश कुमारले कार्यक्रमको सहजीकरण गरेका थिए ।
