जथाभावी खोलाको प्राकृतिक स्रोतसाधन दोहन गरिरहेको अवस्थामा एक्साभेटर नियन्त्रणमा लिई डिभिजन वन कार्यालय मकवानपुर हेटौंडाले आइतवार अनुसन्धान अघि बढाएको छ ।
जिल्लाको बकैया गाउँपालिका–७ कालीवन सामुदायिक वन क्षेत्रभित्र जथाभावी खोला उत्खनन गर्दै नदीजन्य वस्तुको चरम दोहन गरिरहेको अवस्थामा एउटा एक्साभेटर नियन्त्रणमा लिएको वन कार्यालय मकवानपुरले जानकारी दिएको छ ।
एक सातादेखि खहरे खोलामा अवैध ढङ्गबाट उत्खनन गरिरहेको जानकारी पाउना साथ छतिवन डिभिजन वन कार्यालयका वन कर्मचारी र डिभिजन वन कार्यालय हेटौंडाबाट सशस्त्र वनरक्षकको टोली पठाइ उत्खननमा प्रयोग भइरहेको अवस्थामा एक्साभेटर नियन्त्रणमा लिएको डिभिजन वन कार्यालय मकवानपुरका प्रमुख एवं डिएफओ ईमनाथ पौडेलले बताए ।
कानूनविपरीत नदीजन्य वस्तु उत्खननमा प्रयोग गरिएको एक्साभेटर वन कर्मचारीले नियन्त्रणमा लिई ल्याउनेक्रममा निजगढ वागदेवस्थित काठमाडौं–तराई (मधेस) दु्रतमार्ग विकास निर्माण कार्यदल बेस क्याम निजगढ वागदेव प्रमुख एवं मेजर पूर्णचन्द्र ढकालको निर्देशनमा साधारण पोशाकमा गएका नेपाली सेनाका ७/८ जनाले अवरोध गरेको वन कार्यालय हेटौंडाले जनाएको छ ।
वन कर्मचारीले नियन्त्रणमा लिएको एक्साभेटरलाई ल्याउन नदिने स्थिति सिर्जना भए फिल्डमा खटिएका वन कर्मचारीलाई आपूmले फायर खोल्न निर्देशन डिएफओ पौडेलले जानकारी दिए ।
वन कर्मचारी कडारूपमा प्रस्तुत भएपछि निजगढस्थित वागदेवबाट गएको सेनाका जवान पछि हटेपछि वनले नियन्त्रणमा लिएको सो एक्साभेटर दुई दिन लगाएर आइतवार वन कार्यालय हेटौंडामा ल्याएको डिएफओ पौडेलले बताए ।
आपूmलाई सो घटनाबारे केही थाहा नभएको बताउने सेनाका मेजर ढकालले सो एक्साभेटर सेनाको नभएको बताउँदै आपूmले जमदारसहित एक जवानलाई सो घटनाका बारे बुभ्mन मात्रै पठाएको प्रतीककर्मीलाई उनले फोन सम्पर्कमा बताए ।
पहिले सेनाका ७/८ जना साधारण पोशाकमा आएर अवरोध गरेको र थप दुईजनासमेत आएको घटनास्थलमा खटिएका एक सशस्त्र वनरक्षकले भने । कुनै हालतमा पनि एक्साभेटर नछोड्न माथिको आदेश छ । जबरजस्ती अवरोध गरे फायर खोल्न डिएफओको कडा आदेश आएको छ भनेपछि अवरोध गर्न आएका सेनाहरू फर्किएका हुन्, सशस्त्र वनरक्षकले बताए ।
आइई रिर्पोट नभईकनै जथाभावी उत्खनन गरिरहेको अवस्थामा सो एक्साभेटर नियन्त्रणमा लिएका हौं । कालीवन सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका अध्यक्ष हरिलाल स्याङ्तानको मिलेमतो भएको हुन सक्ने सूचना प्राप्त भएको छ । वनका अध्यक्ष वन कार्यालयको सम्पर्कमा नआएकाले पनि वन समूहका अध्यक्षको मिलेमतो हुन सक्ने देखिन्छ, डिएफओ पौडेलले भने ।
“अनुसन्धान शुरू गरेका छौं । वन ऐनविपरीत संलग्न वा दोषी देखिए जो कसैलाई पनि छोड्दैनौं,” उनले थपे ।
करीब डेढ घण्टा पैदल हिडेर वन कर्मचारीले अवैध उत्खननमा प्रयोग गरिएको एक्साभेटरलाई नियन्त्रणमा लिएका थिए । दु्रतमार्ग निर्माणका लागि आवश्यक पर्ने नदीजन्य वस्तुको उत्खननका लागि आइई रिर्पोटका आधार र सोले तोकेको क्षेत्रबाट तोकिएको परिमाणमा मात्र उत्खनन गर्न कानूनले छुट दिन्छ । तर जथाभावी उत्खनन गरे कानूनको भागीदार हुने कानूनी व्यवस्था छ ।
सो उत्खननको घटना भएपश्चात् वन समूहका अध्यक्ष स्याङ्तान वन कार्यालयको सम्पर्क बाहिर रहेको डिभिजन वन कार्यालय मकवानपुरका सूचना अधिकारी अच्युत लामिछानले बताए ।
