प्रस, ठोरी, १२ साउन/
ठोरीमा बसोबास शुरु भएदेखि पिउनेपानीको समस्या झेल्दै आएका हनुमाननगर र गौतमनगरका बासिन्दा अब उक्त समस्याबाट मुक्त हुने भएका छन् । हनुमाननगर खानेपानी आयोजना बाट आंशिकरूपमा पिउने पानी वितरण शुरु भएसँगै उक्त समस्याबाट ठोरीवासी मुक्त हुने विश्वास पलाएको छ ।
साबिक ठोरीको हनुमाननगर, गौतमनगर, सुन्दरबस्ती र टाउनप्लान चार वडालाई लक्षित गरी आयोजना निर्माण भएको भए पनि पहिलो चरणमा अति प्रभावित दुई वडामा पानी वितरण कार्य शुरु गरिएको उपभोक्त समितिका अध्यक्ष अमृतकृष्ण सापकोटाले जानकारी दिए । हनुमाननगर र गौतमनगरको माथिल्लो भेगमा मेनपाइप बिच्छ्याउने कार्य सकिएको र ९० घरधुरीमा खानेपानी समेत वितरण भइसकेको उनले बताए ।
पिउने पानीको मुहान गाउँ नजिक नहुँदा वर्षाको समयमा खोला तथा इनारको पानी पिउन बाध्य यस क्षेत्रका बासिन्दालाई लक्षित गरी धारा वितरण गरिएको उनले बताए । तत्कालका लागि पिउने मात्रै पानी व्यवस्था गर्न दैनिक एक घण्टा जेनेरेटर चलाएर पानी वितरण गरिएको अध्यक्ष सापकोटाले बताए । आयोजना सञ्चालन भएको स्थानसम्म विद्युतीकरण नपुगेकोले महँगो जेनेरेटर चलाएर महँगो शुल्क तिरेर भए पनि स्थानीयले दैनिक २ घण्टा पानी उपभोग गरिरहेको सापकोटाले बताए । आयोजनासम्म विद्युत् पु¥याउने कार्य भइरहेको भन्दै अध्यक्ष सापकोटाले विद्युत् जडान हुनेबित्तिकै उपभोक्ताले आवश्यक पानी उपभोग गर्न मिल्नेगरी वितरण गर्ने तयारी रहेको उनले बताए ।
स्थानीय उपभोक्ताको घरघरमा धारा जडान प्रक्रिया अघि बढिरहेको र हालसम्म ९० घरधुरीमा धारा जडान भइसकेको सापकोटाले बताए ।
वर्षौंदेखि खोला, कुलो तथा इनारको फोहोर पानी पिउन बाध्य रहेका ठोरीका बासिन्दा धाराको सफा पानी खान पाएपछि हर्षित बनेको स्थानीय बीरबहादुर घलानले बताए । उनले भने–“वर्षौंदेखि हामीले कुलो, खोला तथा इनारको पानी पिउँदै आयौं । त्यही फोहोर पानीको जोहो गर्न पनि घण्टौं समय खर्चनुपथ्र्यो । अब भने घरमैं सुरक्षित पिउने पानी
उपलब्ध भएको छ । जसले गर्दा यहाँका बासिन्दा धेरै हर्षित छन् । समयमैं विद्युतीकरण भए आर्थिक बोझ पनि हटने थियो ।”
आयोजना शुरु भएको ८ वर्षपछि पिउने पानी घरमैं धारा जडान गरेर उपभोग गर्न पाउँदा ज्यादै खुशी भएको शिक्षक रमेश नेपालले प्रतिक्रिया दिए । नेपालले भने–“पिउने पानी खोज्न बिहानै उठेर टाढा कुँवा पुग्नुपथ्र्यो । बिहानको समय त पिउने पानीको जोहो गर्दै बित्थ्यो । अब त्यो समय अन्य काममा लगाउन पाइने भयो । सुरक्षित पिउने पानीको पनि व्यवस्था भयो ।”
साबिक ठोरी–५ हनुमाननगर, वडा–८ गौतमनगर, ठोरी–६ सुन्दरबस्ती र ठोरी–७ टाउन प्लानलाई लक्षित गरी २०६६–०६७ मा आयोजनाको काम थालिएको थियो । आयोजना अन्तर्गत डिपबोरिङ, पर्खाल, ओभरहेड ट्याङ्की, डिपबोरिङ र पानी तान्न प्रयोग गरिने मोटर रहने घर निर्माण भएका छन् । ओभरहेड ट्याङ्कीमा १ लाख लिटर पानी जम्मा गर्न सक्ने क्षमता छ । निर्माणाधीन खानेपानी आयोजनाले पूर्णता पाए ठोरीका ५ देखि ८ नम्बर वडासम्मका झन्डै १२ सय घरधुरीको जनता लाभान्वित हुने उनले बताए ।
ठोरी १–४ का जनता असुरक्षित पानी पिउन बाध्य
साबिक ठोरीको अन्य चार वडाका बासिन्दा भने असुरक्षित मुहानको पानी पिउन बाध्य छन् । ठोरीको १–४ वडा लाई लक्षित गरी खानेपानी आयोजना निर्माणको कार्य अन्तर्गत डिपबोरिड्ढो मात्र कार्य अहिलेसम्म सम्पन्न भएकोले अझै केही वर्ष असुरक्षित मुहानको पानी पिउन यस क्षेत्रका बासिन्दा बाध्य हुने देखिन्छ । विशेष गरेर ठोरीको १, ३ र ४ वडाका बासिन्दाले चुरे क्षेत्रको खोलाको पानी पाइपलाइनमार्फत् ल्याई पिउने गरेका छन् । ठूलो पानी पर्दा पानीको मुहान र पाइपसमेत बगाइदिंदा खोला तथा कुलोको फोहोर पानी पिउन बाध्य छन् ।
ठोरीमा बसोबास शुरु भएदेखि पिउनेपानीको समस्या झेल्दै आएका हनुमाननगर र गौतमनगरका बासिन्दा अब उक्त समस्याबाट मुक्त हुने भएका छन् । हनुमाननगर खानेपानी आयोजना बाट आंशिकरूपमा पिउने पानी वितरण शुरु भएसँगै उक्त समस्याबाट ठोरीवासी मुक्त हुने विश्वास पलाएको छ ।
साबिक ठोरीको हनुमाननगर, गौतमनगर, सुन्दरबस्ती र टाउनप्लान चार वडालाई लक्षित गरी आयोजना निर्माण भएको भए पनि पहिलो चरणमा अति प्रभावित दुई वडामा पानी वितरण कार्य शुरु गरिएको उपभोक्त समितिका अध्यक्ष अमृतकृष्ण सापकोटाले जानकारी दिए । हनुमाननगर र गौतमनगरको माथिल्लो भेगमा मेनपाइप बिच्छ्याउने कार्य सकिएको र ९० घरधुरीमा खानेपानी समेत वितरण भइसकेको उनले बताए ।
पिउने पानीको मुहान गाउँ नजिक नहुँदा वर्षाको समयमा खोला तथा इनारको पानी पिउन बाध्य यस क्षेत्रका बासिन्दालाई लक्षित गरी धारा वितरण गरिएको उनले बताए । तत्कालका लागि पिउने मात्रै पानी व्यवस्था गर्न दैनिक एक घण्टा जेनेरेटर चलाएर पानी वितरण गरिएको अध्यक्ष सापकोटाले बताए । आयोजना सञ्चालन भएको स्थानसम्म विद्युतीकरण नपुगेकोले महँगो जेनेरेटर चलाएर महँगो शुल्क तिरेर भए पनि स्थानीयले दैनिक २ घण्टा पानी उपभोग गरिरहेको सापकोटाले बताए । आयोजनासम्म विद्युत् पु¥याउने कार्य भइरहेको भन्दै अध्यक्ष सापकोटाले विद्युत् जडान हुनेबित्तिकै उपभोक्ताले आवश्यक पानी उपभोग गर्न मिल्नेगरी वितरण गर्ने तयारी रहेको उनले बताए ।
स्थानीय उपभोक्ताको घरघरमा धारा जडान प्रक्रिया अघि बढिरहेको र हालसम्म ९० घरधुरीमा धारा जडान भइसकेको सापकोटाले बताए ।
वर्षौंदेखि खोला, कुलो तथा इनारको फोहोर पानी पिउन बाध्य रहेका ठोरीका बासिन्दा धाराको सफा पानी खान पाएपछि हर्षित बनेको स्थानीय बीरबहादुर घलानले बताए । उनले भने–“वर्षौंदेखि हामीले कुलो, खोला तथा इनारको पानी पिउँदै आयौं । त्यही फोहोर पानीको जोहो गर्न पनि घण्टौं समय खर्चनुपथ्र्यो । अब भने घरमैं सुरक्षित पिउने पानी
उपलब्ध भएको छ । जसले गर्दा यहाँका बासिन्दा धेरै हर्षित छन् । समयमैं विद्युतीकरण भए आर्थिक बोझ पनि हटने थियो ।”
आयोजना शुरु भएको ८ वर्षपछि पिउने पानी घरमैं धारा जडान गरेर उपभोग गर्न पाउँदा ज्यादै खुशी भएको शिक्षक रमेश नेपालले प्रतिक्रिया दिए । नेपालले भने–“पिउने पानी खोज्न बिहानै उठेर टाढा कुँवा पुग्नुपथ्र्यो । बिहानको समय त पिउने पानीको जोहो गर्दै बित्थ्यो । अब त्यो समय अन्य काममा लगाउन पाइने भयो । सुरक्षित पिउने पानीको पनि व्यवस्था भयो ।”
साबिक ठोरी–५ हनुमाननगर, वडा–८ गौतमनगर, ठोरी–६ सुन्दरबस्ती र ठोरी–७ टाउन प्लानलाई लक्षित गरी २०६६–०६७ मा आयोजनाको काम थालिएको थियो । आयोजना अन्तर्गत डिपबोरिङ, पर्खाल, ओभरहेड ट्याङ्की, डिपबोरिङ र पानी तान्न प्रयोग गरिने मोटर रहने घर निर्माण भएका छन् । ओभरहेड ट्याङ्कीमा १ लाख लिटर पानी जम्मा गर्न सक्ने क्षमता छ । निर्माणाधीन खानेपानी आयोजनाले पूर्णता पाए ठोरीका ५ देखि ८ नम्बर वडासम्मका झन्डै १२ सय घरधुरीको जनता लाभान्वित हुने उनले बताए ।
ठोरी १–४ का जनता असुरक्षित पानी पिउन बाध्य
साबिक ठोरीको अन्य चार वडाका बासिन्दा भने असुरक्षित मुहानको पानी पिउन बाध्य छन् । ठोरीको १–४ वडा लाई लक्षित गरी खानेपानी आयोजना निर्माणको कार्य अन्तर्गत डिपबोरिड्ढो मात्र कार्य अहिलेसम्म सम्पन्न भएकोले अझै केही वर्ष असुरक्षित मुहानको पानी पिउन यस क्षेत्रका बासिन्दा बाध्य हुने देखिन्छ । विशेष गरेर ठोरीको १, ३ र ४ वडाका बासिन्दाले चुरे क्षेत्रको खोलाको पानी पाइपलाइनमार्फत् ल्याई पिउने गरेका छन् । ठूलो पानी पर्दा पानीको मुहान र पाइपसमेत बगाइदिंदा खोला तथा कुलोको फोहोर पानी पिउन बाध्य छन् ।