प्रस, ठोरी, १५ फागुन/
पर्सा जिल्लाको ठोरीमा रहेको सरस्वती मध्यवर्ती सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह स्थापना भएको दोस्रो वर्षमैं मुनाफा कमाउन सफल भएको छ । वनपैदावर तथा वन्यजन्तुको संरक्षणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्दै सो सामुदायिक वनले करिब दुई लाख रुपैयाँ बराबरको मुनाफा गरेको हो । ठोरी–३ स्थिति नेपाल राष्ट्रिय प्राथमिक विद्यालयमा शनिवार भएको दोस्रो साधारणसभामा सामुदायिक वनको प्रगति विवरण तथा आयव्यय प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्दै वन समूहका सचिव नित्यबहादुर भण्डारीले स्थापना भएयता सामुदायिक वनले १ लाख ९० हजार ७ सय ६१ रुपैयाँ मुनाफा आर्जन गरेको जानकारी दिए ।
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालय कसराबाट आर्थिक वर्ष २०७०/०७१ तथा २०७१/०७२ मा गरी दुईपटक ढलापडा काठ–दाउरा निकासीको अनुमति लिई उपभोक्ताहरूलाई सहुलियत दरमा काठ वितरण गरी मुनाफा कमाउन सफल भएको हो । आर्थिक वर्ष ०७०/०७१ मा ८३१.३६ क्यूफिट र ०७१/०७२ मा ८२०.६२ क्यूफिट काठ निकासा गरिएको थियो । निकासा गरिएका काठमध्ये २ सय १८ क्यूफिट काठ विभिन्न सङ्घसंस्था, विद्यालय, सार्वजनिक शौचालय, विद्युतीय तारबार, ज·ली जनावर तथा आगलागीबाट घर क्षति भएका परिवारलाई काठ निश्शुल्क वितरण गरिएको सामुदायिक वनका अध्यक्ष कमल विक्रम तिमल्सिनाले जानकारी दिए ।
वनपैदावर तथा वन्यजन्तुको संरक्षणको क्षेत्रमा उल्लेख्य कार्य गर्दै वन्यजन्तुबाट स्थानीय उपभोक्तामा पुर्याउन सक्ने क्षति न्यूनीकरणमा समेत यस सामुदायिक वनले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको भण्डारीले बताए ।
सामुदायिक वनले गरेको मुनाफाबाटै वन्यजन्तुले अत्यधिक दु:ख दिने स्थानलाई लक्षित गरी ४० हजार रुपैयाँको लगानीमा स्थानीय जनताको सहयोग लिई काँडेतार लगाइएको वनका अध्यक्ष तिमल्सिनाले जानकारी दिए ।
साधारणसभामा प्रमुख अतिथि सामुदायिक वन उपभोक्ता महासङ्घ पर्साका अध्यक्ष घनश्याम महतले स्थानीय प्राकृतिक स्रोत साधनको संरक्षण र सदुपयोग गर्दै यस वनमा आबद्ध उपभोक्ताहरूको जीवनस्तर उकास्ने खालका कार्यक्रम ल्याउन वन समूहलाई आग्रह गरेका छन् ।
कार्यक्रममा नेपाल राष्ट्रिय उच्च मावि दीपकनगरका विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष रामप्रकाश कँुवरले वनज·ल संरक्षणका लागि सबैमा चेतना फैलाइ वन्यजन्तुले पुर्याउने क्षति न्यूनीकरणका लागि दीर्घकालीन कार्यक्रम ल्याउनुपर्नेमा जोड दिए ।
वन समूहका अध्यक्ष कमलविक्रम तिमल्सिनाको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रममा ठोरी गाविसका पूर्व उपाध्यक्ष गणेशबहादुर बोहोरा, स्थानीय भवनाथ फुयाँललगायतले धारणा राखेका थिए ।
साधारणसभाले सामुदायिक वन क्षेत्रमा डढेलोबाट वनलाई क्षति पुग्न सक्ने भन्दै डढेलो नियन्त्रणका लागि सबै उपभोक्ताहरूलाई सचेत गराउने र डढेलो लागेमा त्यसलाई नियन्त्रण गर्नका लागि सबै उपभोक्ताहरू परिचालित हुने निर्णयसमेत गरेको वन समूहका अध्यक्ष तिमल्सिनाले जानकारी दिए । स्थानीय उपभोक्तालाई दाउरा र घर बनाउनका लागि काठको आवश्यकता देखिएकोले काठ–दाउराको निकासाका लागि चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालयसँग अनुमति माग्ने निर्णयसमेत भएको उनले बताए ।
१९९ हेक्टर क्षेत्रफल रहेको सरस्वती मध्यवर्ती सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहमा ठोरी गाविसको वडा नं. १ देखि ४ सम्मका उपभोक्ताहरू आबद्ध छन् भने महिला र पुरुष गरी २२ वटा उपसमूह छन् । सरस्वती मध्यवर्ती सामूदायिक वनसहित ठोरीमा वनशक्ति मध्यवर्ती सामुदायिक वन समूह र शनिश्चरे मध्यवर्ती सामुदायिक वन समूह रहेका छन् ।
पर्सा जिल्लाको ठोरीमा रहेको सरस्वती मध्यवर्ती सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह स्थापना भएको दोस्रो वर्षमैं मुनाफा कमाउन सफल भएको छ । वनपैदावर तथा वन्यजन्तुको संरक्षणमा महत्त्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्दै सो सामुदायिक वनले करिब दुई लाख रुपैयाँ बराबरको मुनाफा गरेको हो । ठोरी–३ स्थिति नेपाल राष्ट्रिय प्राथमिक विद्यालयमा शनिवार भएको दोस्रो साधारणसभामा सामुदायिक वनको प्रगति विवरण तथा आयव्यय प्रतिवेदन प्रस्तुत गर्दै वन समूहका सचिव नित्यबहादुर भण्डारीले स्थापना भएयता सामुदायिक वनले १ लाख ९० हजार ७ सय ६१ रुपैयाँ मुनाफा आर्जन गरेको जानकारी दिए ।
चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालय कसराबाट आर्थिक वर्ष २०७०/०७१ तथा २०७१/०७२ मा गरी दुईपटक ढलापडा काठ–दाउरा निकासीको अनुमति लिई उपभोक्ताहरूलाई सहुलियत दरमा काठ वितरण गरी मुनाफा कमाउन सफल भएको हो । आर्थिक वर्ष ०७०/०७१ मा ८३१.३६ क्यूफिट र ०७१/०७२ मा ८२०.६२ क्यूफिट काठ निकासा गरिएको थियो । निकासा गरिएका काठमध्ये २ सय १८ क्यूफिट काठ विभिन्न सङ्घसंस्था, विद्यालय, सार्वजनिक शौचालय, विद्युतीय तारबार, ज·ली जनावर तथा आगलागीबाट घर क्षति भएका परिवारलाई काठ निश्शुल्क वितरण गरिएको सामुदायिक वनका अध्यक्ष कमल विक्रम तिमल्सिनाले जानकारी दिए ।
वनपैदावर तथा वन्यजन्तुको संरक्षणको क्षेत्रमा उल्लेख्य कार्य गर्दै वन्यजन्तुबाट स्थानीय उपभोक्तामा पुर्याउन सक्ने क्षति न्यूनीकरणमा समेत यस सामुदायिक वनले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको भण्डारीले बताए ।
सामुदायिक वनले गरेको मुनाफाबाटै वन्यजन्तुले अत्यधिक दु:ख दिने स्थानलाई लक्षित गरी ४० हजार रुपैयाँको लगानीमा स्थानीय जनताको सहयोग लिई काँडेतार लगाइएको वनका अध्यक्ष तिमल्सिनाले जानकारी दिए ।
साधारणसभामा प्रमुख अतिथि सामुदायिक वन उपभोक्ता महासङ्घ पर्साका अध्यक्ष घनश्याम महतले स्थानीय प्राकृतिक स्रोत साधनको संरक्षण र सदुपयोग गर्दै यस वनमा आबद्ध उपभोक्ताहरूको जीवनस्तर उकास्ने खालका कार्यक्रम ल्याउन वन समूहलाई आग्रह गरेका छन् ।
कार्यक्रममा नेपाल राष्ट्रिय उच्च मावि दीपकनगरका विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष रामप्रकाश कँुवरले वनज·ल संरक्षणका लागि सबैमा चेतना फैलाइ वन्यजन्तुले पुर्याउने क्षति न्यूनीकरणका लागि दीर्घकालीन कार्यक्रम ल्याउनुपर्नेमा जोड दिए ।
वन समूहका अध्यक्ष कमलविक्रम तिमल्सिनाको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रममा ठोरी गाविसका पूर्व उपाध्यक्ष गणेशबहादुर बोहोरा, स्थानीय भवनाथ फुयाँललगायतले धारणा राखेका थिए ।
साधारणसभाले सामुदायिक वन क्षेत्रमा डढेलोबाट वनलाई क्षति पुग्न सक्ने भन्दै डढेलो नियन्त्रणका लागि सबै उपभोक्ताहरूलाई सचेत गराउने र डढेलो लागेमा त्यसलाई नियन्त्रण गर्नका लागि सबै उपभोक्ताहरू परिचालित हुने निर्णयसमेत गरेको वन समूहका अध्यक्ष तिमल्सिनाले जानकारी दिए । स्थानीय उपभोक्तालाई दाउरा र घर बनाउनका लागि काठको आवश्यकता देखिएकोले काठ–दाउराको निकासाका लागि चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालयसँग अनुमति माग्ने निर्णयसमेत भएको उनले बताए ।
१९९ हेक्टर क्षेत्रफल रहेको सरस्वती मध्यवर्ती सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहमा ठोरी गाविसको वडा नं. १ देखि ४ सम्मका उपभोक्ताहरू आबद्ध छन् भने महिला र पुरुष गरी २२ वटा उपसमूह छन् । सरस्वती मध्यवर्ती सामूदायिक वनसहित ठोरीमा वनशक्ति मध्यवर्ती सामुदायिक वन समूह र शनिश्चरे मध्यवर्ती सामुदायिक वन समूह रहेका छन् ।