$type=ticker$count=12$cols=4$cate=0

परिवर्तन रहर होइन, समाज विकासको आवश्यकता हो

SHARE:

वैद्यनाथ ठाकुर
    नेपालीहरू यति बेला राजनीतिक, आर्थिक तथा सामाजिकरूपमा सङ्क्रमणकालबाट गुज्रिरहेका छन् । नेपालको राजनीति, अर्थव्यवस्था तथा सामाजिक परिपाटी परिवर्तनको सङ्घारमा छन् । कुनै पनि देशमा आर्थिक प्रणाली बदलिए सँगसँगै राजनीति तथा समाजसमेत बदलिरहेको हुन्छ । सतही ढ·बाट हेर्दा देशको राजनीतिले नै सबै राम्रो–नराम्रो कुराको फैसला गर्ने गर्छ । तर यो आंशिक सत्यमात्रै हो । पूर्ण सत्य भनेको आर्थिक प्रणाली अनुसारकै राजनीतिक प्रणाली तथा सामाजिक रीतिरिवाज विकसित भइरहेको हुन्छ ।
    मानव समाजमा शुरूदेखि नै आर्थिक प्रणालीले नै राजनीति र सामाजिक संस्कारलाई निरूपण गर्दै आएको छ । ज·ली अवस्थाका सामूहिक आर्थिक उत्पादन प्रणालीले कबिलायी राजनीति र सामूहिक समाजलाई विकास गरेको देखिन्छ । ज·ली अवस्थाको गर्भ, विभिन्न कबिलाहरूबीचको लडाइँ र इलाका कब्जाको नीतिले शत्रुपक्षको हारमा मान्छेसमेतलाई विभिन्न कार्यमा प्रयोग गर्न दासको रूपमा राख्न थालेको देखिन्छ । दास र मालिकबीचको उत्पादन सम्बन्ध जो पूर्वमा सामूहिक थियो, त्यसलाई व्यक्तिमा केन्द्रित गर्दै लैजान्छ । फलस्वरूप ज·ली अवस्थाको सामूहिक उत्पादन प्रणाली समाप्त हुन जान्छ र निजी उत्पादन प्रणाली शुरू हुन्छ । जसको प्रतिविम्ब राजनीतिमा दास व्यवस्थाको रूपमा सूत्रपात हुन्छ । समय बित्दै गएपछि दासहरू मालिकबाट स्वतन्त्र हुन खोज्छन् र मालिकहरू दास तथा भूमिमाथि आधिपत्य बढाउँदै लग्छन् । विकासक्रममा दास–मालिकबीचको अन्तर्विरोधले दासहरूलाई मालिकहरूले मुक्त गर्न बाध्य हुन्छन् र उनीहरूको कब्जा केवल जमिनमाथि रहन जान्छ । फलस्वरूप मालिकहरू जमिनदार वा सामन्त तथा दासहरू किसानमा रूपान्तरण हुन पुग्छन् ।  किसान र सामन्तबीचको सम्बन्ध विकास हुँदै गएपछि मान्छेको ठाउँमा सामन्तहरूले मेसिनलाई धेरैजसो प्रयोग गर्न थालेपछि उत्पादन प्रणालीले राजनीतिकरूपमा पूँजीवादको जन्म दिन्छ । उद्योगसमेतको विकास मानव ज्ञानले गर्न थालेपछि सामन्तहरू पूँजीतर्फ उन्मुख हुन थाल्छन् र किसानहरू गाउँ छोडेर शहरभित्र कारखानामा मजदुरको रूपमा काम गर्न थाल्छन् । यसरी पूँजीवादी युगको सुरुआत हुन पुग्छ ।
    हाम्रो नेपाल यति बेला न सामन्ती, न पूँजीवादी अर्थात् अर्धसामन्ती, अर्धपूँजीवादी अवस्थामा रहेको छ । देशको युवा जनशक्ति विदेशमा श्रम बेच्न बाध्य भएपछि अधिकांश जमिन बाँझो अवस्थामा छ । यस्तोमा राजनीतिकरूपमा लगातार अस्थिरता तथा चरम भ्रष्टाचार र कमिसनखोरीले गर्दा भएका उद्योगधन्दाहरू पनि चौपट्ट भएका छन् । आजभन्दा झन्डै दुई शताब्दीअगाडि ज·बहादुरले ल्याएको मुलुकी ऐनसमेतमा जातिपाती, छुवाछूतलाई गैरकानुनी मानिएको भएपनि शासकवर्ग नै आजसम्म यस किसिमको मनोविज्ञानबाट मुक्त हुन सकेको देखिंदैन । फलस्वरूप आज पनि हाम्रो समाजमा जातिपाती, छुवाछूत सामाजिक विकृतिको रूपमा विद्यमान छन् । यसबीचमा थुप्रै सरकार बने र विभिन्न बेलामौकामा छुवाछूतलाई कानुनी प्रतिबन्ध लगाएको पटकपटक घोषणा पनि गरे तर अझै यो हाम्रो समाजमा पीडाको रूपमा अस्तित्वमैं छ ।
    नेपाली समाज चरम गरिबी, बेरोजगारी र भ्रष्टाचारले थिलथिलो परेको छ । राणाहरूको १०४ वर्षे जहानियाँ शासन समाप्त भएको छ । २००७ सालयता धेरैचोटि आन्दोलन र विभिन्न रूपर·का सङ्घर्षहरू भए । प्रत्येक सङ्घर्षको समापन सत्ताधारीहरूसँग सम्झौतामा गएर टु·िएको नेपाली इतिहास छ । शान्तिपूर्ण आन्दोलन होस् वा पटकपटक हतियारबन्द सशस्त्र विद्रोह प्रत्येकपटक सम्झौतामा गएर नै टु·िएको छ । सुरुआती समयमा विद्रोहीहरू जितेको जस्तो लाग्ने, जनताले अब सबैथोक पाउने जस्तो आस गर्ने तर समय बित्दै गएपछि सत्ताधारीहरू आपैंmले गरेको सहमति, सम्झौताहरू बिर्सिदिने र पहिलेकै व्यवहारमा शासन चलाउने परम्परालाई नै निरन्तरता दिंदै आएको हुनाले समाजले राजनीतिक तथा आर्थिकरूपमा कुनै पनि परिवर्तनको अनुभूति गर्न सकेको छैन ।
    एउटा ज·लमा राजाको रूपमा बाघ रहोस् वा त्यसलाई हटाएर चितुवा अथवा स्याललाई राखियोस् । ज·लको शाकाहारी प्राणीहरूलाई के फरक पर्छ । आखिर बाघ भने पनि, चितुवा भने पनि वा स्याल भने पनि सबै मांसाहारी नै हुन् । यी सबै बाँच्ने भनेको शाकाहारीको मासु खाएर नै हो । ठीक त्यस्तै हिजोको दिनमा एउटा राजा थियो र निरङ्कुश राजतन्त्र थियो । जनताको रगत मासु खाएरै राजतन्त्र पालिएको थियो । आज एउटा राजा छैन, अनेक छोटेराजाहरू छन्, जो जनताको नाममा सबै सेवा र सुविधाहरू नडकारीकनै निलिरहेका छन् । यस्तोमा जनतालाई के फरक पर्छ हिजोको राजतन्त्र र आजको संसदीय व्यवस्थामा ?
    हिजोको भन्दा आज हत्या, बलात्कार, अपहरण जस्ता अपराधहरू बढेका छन् । सामान्य अधिकारका लागि जनता सडकमा आउँदा पञ्चायतकालीन बर्बरता भोग्नुपरिरहेको छ । करोडौं रुपैयाँ नेताहरूको स्वास्थ्य उपचारमा खर्च भइरहेको छ तर जनताको लागि एक चक्की सिटामोल पनि स्वास्थ्य चौकीमा उपलब्ध छैन । न कुलोमा पानी छ, न गाउँ–ठाउँमा विकास, न शहरमा रोजगारी छ, न त जीउधनको सुरक्षा । यस्तोमा नेताहरूले हिजोको दिनमा आफूहरूले नै गरेको विभिन्न पक्षहरूसँगको सम्झौता यति बेला बहुमतको दम्भमा भुल्न खोज्नु र प्रक्रियाको भरमा हिजोका विद्रोहीहरू चाहे त्यो मधेसी होऊन् वा माओवादीलाई पेल्न खोज्नु कुनै पनि अर्थमा उचित मान्न सकिंदैन । बरु सत्ताधारीहरूको वर्तमान अहड्ढारी सोचलाई– ‘विनाश काले विपरीत बुद्धि’ भन्दा बेस हुन्छ । मुलुकमा घोषित गणतन्त्र, धर्मनिरपेक्षता, सङ्घीयता तथा समानुपातिकता केही पनि व्यवस्थित हुन सकेको छैन । सि·ो समाज सङ्क्रमणको प्रसव पीडाबाट गुज्रिंदैछ । यस्तो बेलामा सर्वसम्मतिबाट संविधानलेखनको जिम्मेवारी पूरा गर्न विगतमा भएका सम्पूर्ण शान्ति सम्झौता तथा सहमतिलाई कार्यान्वयन गर्नेतिर लाग्नु नै बुद्धिमानी हुनेछ । होइन भने मुलुक फेरि द्वन्द्वमा फस्नेछ र त्यसपछि आउने हावाहुरीले कसलाई कहाँ पुर्‍याउने हो, यसको पूर्वानुमान गर्न पनि असहज छ ।
neelambAd
Name

(स्थानीय समाचार ,1, %प्रमुख समाचार ,1, खेलकूद ,25, मन्तव्य ,3, सम्पादकीय ,27,(७ अप्रिल–विश्व स्वास्थ्य दिवसको उपलक्ष्यमा),1,(सन्दर्भ: ५८ औं राष्ट्रिय सहकारी दिवस,1,(स्थानीय समाचार,7,%प्रमुख समाचार,3,१५ अगस्त,6,२० चैत्र २०७१),1,२०७७ सालको वार्षिक राशिफल,1,main news,8,pramuk samachar,1,recent,5,अन्तरार्टिय समाचार,10,अन्तराष्ट्रिय समाचार,105,अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस,1,अन्तर्वार्ता,28,अर्थ विशेष,129,अर्थ-उद्योग-वाणिज्य,710,अर्थ–उद्योग–वाणिज्य,29,अर्थविशेष,390,असार १५: धान दिवस,1,आइतवार विशेष,441,आजको बहस,16,आयुर्वेद,77,आर्थिक समाचार,136,आलेख,3,इतिहास,11,उपन्यास,11,एकाङ्की,4,एकाङ्की नाटक,2,कथा,55,कबीरा खडा बजार,216,कविता,44,कानुनी परामर्श,61,कुरोको चुरो,41,कृति समीक्षा,3,खेलकूद,1780,खोजीनीति,2,गजब,2,गुड फ्राइडे,1,गुरुनानक जयन्ती,1,गुरुनानक देव जयन्ती विशेष,1,चिठ्ठी,1,चियोचर्चा,1,जनसरोकार,2,जीवनी,2,जीवशास्त्र,1,जीवेम शरदः शतम्,1,जीवेम शरद: शतम्,1,जैव विविधता दिवस,1,टाकन–टुकन,54,टाकनटुकन,18,तथ्याङ्क,1,दृष्टिकोण,1,धन्वन्तरि जयन्ती,1,धर्म दर्शन,5,धर्म संस्कृति,10,धर्म–संस्कृति,115,नारी हस्ताक्षर,3,नारी हस्ताक्षर,6,नियतिको फल,1,नियात्रा,2,नीति वचन,1,पाठक पत्र,54,पाठक प्रतिक्रिया,22,पाठक मञ्च,58,पाठकमंच,42,पुस्तक समीक्षा,10,पोषण,2,पोषण/आहार,3,प्रजापिता ब्रह्माबाबाको ४७ औं अव्यक्ति दिवस,1,प्रतीक दैनिक,2264,प्रमुख समाचार,3585,प्रविधि,3,प्रवृत्ति र मनोवृत्ति,2,प्रसङ्गतरङ्ग,4,प्रसङ्गवश,1,फरक,145,फरक मत,2,फिचर,456,फिचर समाचार,81,फोटो,8,बाटिका,441,बुद्ध जयन्तीको उपलक्ष्यमा,1,बेलाको बोली,1,ब्रह्मा स्मृति दिवस,1,भानु जयन्ती,1,भाषा,1,भाषा/संस्कृति,1,भ्यालेन्टाइन डे,1,मजदुर दिवस विशेषः,1,मतमतान्तर,1,मतान्तर,1,मनोरन्जन,9,मन्तव्य,483,महाभारतबाट सङकलन तथा अनुवाद,231,महाभारतबाट सङकलित,16,महाशिवरात्री,1,महिला सरोकार,1,महिला हस्ताक्षर,1,मानवीय व्यवहार,1,यात्रा,29,यात्रा संस्मरण,3,यात्रानुभव,1,युग परिवर्तन कसरी र कहिले,3,युवा आवाज,1,राशिफल,2,रोचक,18,लघुकथा,32,लोक/संस्कृति,11,लोकविश्वास,2,लोहिया जयन्ती,1,वाटिका,553,वातावरण,1,वि.सं. २०७७ सालको वर्षफल,1,विज्ञान प्रविधि,3,विज्ञापनको लागि सम्पर्क,1,विश्लेषण,1,विश्व एड्स दिवसको उपलक्ष्यमा,1,विश्व सन्दर्भ,3,व्यक्तित्व,1,व्यङग्य,27,व्यङ्ग्य,35,व्यङ्ग्यम्,5,शिक्षा नेपाल,10,शिक्ष्f नेपाल,487,सङ्कलन तथा अनुवाद,35,सन्दभ: विश्व मधुमेह दिवस,1,सन्दर्भ ः विवेकानन्दा दिवस,2,सन्दर्भ - महिला हिंसा,3,सन्दर्भ - मानव अधिकार दिवस,1,सन्दर्भ : क्षयरोग दिवस,1,सन्दर्भ : चुरे दिवस,1,सन्दर्भ : बाल दिवस,1,सन्दर्भ : रमजान,1,सन्दर्भ ६१ औं राष्ट्रिय क्षयरोग दिवस,1,सन्दर्भः अन्तर्राष्ट्रिय हिन्दी दिवस,1,सन्दर्भ गाँधी जयन्ती,1,सन्दर्भः गुरु नानक जयन्ती,1,सन्दर्भ भानुजयन्ती,1,सन्दर्भः भारतको स्वतन्त्र दिवस,1,सन्दर्भ मोती जयन्ती,1,सन्दर्भः योग दिवस,1,सन्दर्भ रक्तसञ्चार सेवा दिवस,1,सन्दर्भ विश्व रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ- विश्व वातावरण दिवस,1,सन्दर्भ- श्रीकृष्ण जन्माष्टमी,2,सन्दर्भ-विश्व पर्यटन दिवस,1,सन्दर्भ– शहीद दिवस,1,सन्दर्भ: २६ जनवरी,8,सन्दर्भ: नारी दिवस,2,सन्दर्भ: बाल दिवस,2,सन्दर्भ: भारतको ६४औं गणतन्त्र दिवस,1,सन्दर्भ: भारतको ६९औं स्वतन्त्रता दिवस,1,सन्दर्भ: भारतको स्वतन्त्र दिवस,2,सन्दर्भ: रमजान पर्व,1,सन्दर्भ: रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व एड्स दिवस,3,सन्दर्भ: विश्व बाल दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व मौसम दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ: वीपी जयन्ती,1,सन्दर्भ: श्री गुरु अर्जुनदेवजी महाराज शहिदी दिवस,1,सन्र्दभ विश्व पर्यावरण दिवस,1,सम–सामयिक,1,समय–सन्दर्भ,9,समयान्तर,301,समसामयिक,28,समाचार विश्लेषण,3,समीक्षा,1,समीक्षा समाहरण,1,सम्पादकीय,3049,सरोकार,46,संस्कृति/साहित्य,3,संस्मरण,15,साहित्यवार्ता,1,साहित्यात्मक,5,सिर्सियाँ नदी प्रदूषण प्रकरण,2,स्तवतन्त्र विचार,254,स्थानीय समाचार,12448,स्मृति,2,स्वतन्त्त विचार,2,स्वतन्त्र विचार,2833,स्वान्त सुखाय,88,स्वान्तः सुखाय,14,स्वान्तः सुखायः,140,स्वान्त सुखाय:,132,स्वान्त–सुखाय,157,स्वायन्त सुखाय,22,स्वास्थ्य चर्चा,49,हाम्रो बारेमा,2,हास्य एकाङ्की,1,हास्यव्यङ्ग्य एकाÍी,1,
ltr
item
Prateek Daily । प्रतीक दैनिक : परिवर्तन रहर होइन, समाज विकासको आवश्यकता हो
परिवर्तन रहर होइन, समाज विकासको आवश्यकता हो
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfc3NtrLfp8gLNVRNUkntjVzg6_rCNcVjbgj_hF2ygmN4t-0DSO3Nf2UMcH97ZAOyaxAV-wktXcXTbT9bqBdmNbvVFh2QYKBH76w8RHxxhwLvJXkAbTKjuU9SINMz1JeWt4hNHQsLgz8k/s1600/baidnath+thakur.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjfc3NtrLfp8gLNVRNUkntjVzg6_rCNcVjbgj_hF2ygmN4t-0DSO3Nf2UMcH97ZAOyaxAV-wktXcXTbT9bqBdmNbvVFh2QYKBH76w8RHxxhwLvJXkAbTKjuU9SINMz1JeWt4hNHQsLgz8k/s72-c/baidnath+thakur.jpg
Prateek Daily । प्रतीक दैनिक
https://www.prateekdainik.com.np/2015/02/blog-post_114.html
https://www.prateekdainik.com.np/
https://www.prateekdainik.com.np/
https://www.prateekdainik.com.np/2015/02/blog-post_114.html
true
6917042177189007432
UTF-8
सबै हेर्नुहोस् केही भेटिएन थप विस्तृत जवाफ दिनुहोस् Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS सबै हेर्नुहोस सिफारिस गरिएको वर्गीकरण समाचार संग्रह खोज्नुहोस् सबै पोस्ट Not found any post match with your request गृहपृष्ठ Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec भर्खरै एक मिनेट अघि $$1$$ एक मिनेट अघि एक घण्टा अघि $$1$$ एक घण्टा अघि हिजो $$1$$ हिजो $$1$$ एक साताअघि पाँच साताअघि Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy