$type=ticker$count=12$cols=4$cate=0

सीमावर्ती क्षेत्रमा घरजगाको महँगी र समस्या

SHARE:

- अधिवक्ता वीरेन्द्रप्रसाद यादव
    वीरगंजजस्ता सीमावर्ती शहरमा २०६२–६३ तिर घरजगाको बजार मूल्य एकदमै न्यून थियो । मेनरोडमा पर्ने घडेरी जगाहरू बढीमा आठ दश लाख प्रतिकठ्ठाको मूल्यमा बिक्री हुन्थ्यो । बजार नजिकको खेतहरूको मूल्य बढीमा प्रतिकठ्ठा ३०–३५ हजार रुपियाँ हुन्थ्यो । तर २०६४–२०६५ सालदेखि घरजगाको मूल्यले ह्वातै अकाश छोयो । प्रतिकठ्ठा आठ दश लाख मूल्य पर्ने जग्गा घटीमा प्रतिधुर चार–पाँच लाखको दरले बिक्री हुन थाल्यो । खेतीका जग्गाहरू गाउँतिर पनि घटीमा एकलाख भन्दा कम देखिदैन । घरजगाको परिवर्तित मूल्यमा लगभग दुईचार महिना मात्र खरीदबिक्री कार्यले निरन्तरता पायो । त्यसपछि ठप्प भयो । २०६६–२०६७ सालदेखि ठप्प रहेको घरजग्गा खरीद–बिक्रीले अद्यापि गति पाएको छैन ।
    विक्री हुने घरजग्गा पनि छन् र क्रेता पनि छन् तर खरिद–बिक्री कार्य ठप्प छ । यसको पछाडि ठूलो द्विविधा छ । केही समय ह्वातै बढेको मूल्यमा यतिखेर खरीदकर्ता खरिद गर्न तयार छैन, भने कम मूल्यमा जग्गाधनी बिक्री गर्न तयार छैन । एकाधबाहेक अधिकांश बिक्रीमा राखिएको घरजग्गा ज्यूँका त्यूँ छ । बजारमा अत्यधिक भाउको प्रचारबाजी गरिएकोले जग्गाधनीहरू अन्यत्र नोक्सान सहे पनि कम मूल्यमा दिन राजी छैनन् भने किन्नेहरू पनि हतपति घरजग्गामा लगानी गर्न मानेका छैनन् । जसले घरजग्गाको खरीद बिक्री लगभग ठप्प नै छ । घरजग्गाजस्तो अत्यधिक राजस्व उठ्ने कारोबारमा मन्दी छाउनुले निश्चितरूपमा राज्यले पाउने राजस्वमा र्‍हास आएको हुनुपर्छ । घरजग्गा कारोबारीको रोजगारमा नोक्सानी पुगेको हुनुपर्छ भने बैकलाई सावाँब्याज समयमा तिर्न नसकेको हुनुपर्छ । कर्जामा डुबेकाहरू झन् ब्याजको भारले थिचिने जोखिम छ । सामान्य  कमाइ गरेर गुजारा गर्नर्ेहरूको आफ्नो घर होस् भन्ने चाहना पूरा हुने अवस्था छैन । आम जनता तथा कर्मचारीको ज्याला र तलबमा त्यति वृद्धि भएको छैन, जसबाट जग्गाको महँगीको अनुपातमा घरद्वार जोर्न सकोस् । यसबाट घर बनाउन चाहनेले अवैध मार्ग रोज्नै पर्ने बाध्यता सिर्जना हुन सक्छ । जसले भ्रष्टाचार एवं गैरकानुनी कामलाई ऊर्जा मिल्ने अवस्था छ ।
    २०६३ सालपछि घरजग्गाको मूल्य ह्वातै बढ्नुमा नागरिकता वितरण र गाँजा, अफिम जस्ता लागू औषधको उत्पादन नै मुख्य हो । नयाँ नागरिकता लिनेहरूले मुद्रा विनिमयको फरकले महँगो जग्गा पनि सस्तो देखियो । लागू पदार्थबाट हुने आय पनि अत्यधिक नै रहेकोले यस व्यापारमा लागेकाहरूलाई महँगीले त्यति असर पारेन । विवरण ढाँटी नागरिकता लिएकामध्ये केहीको नागरिकतामा प्रशासनले कार्यवाही चलायो, जसले गर्दा नयाँ नागरिकले जग्गा खरिद गरेर जोखिम लिन चाहेनन् र गाँजा–अफिमको खेती पनि बन्द भयो । यसरी बढेको भाउमा जग्गा खरिद गर्ने कम भए तर बढेको बजार मूल्य घटेन । बढेको बजार मूल्य नघटेपछि अहिले बिक्रेता र खरिदकर्ता दुवैले असहज महसुस गरेका छन् । यसमा प्रशासनले सहजता ल्याउनुपर्छ । महँगोमा बिक्री गर्ने भ्रम समाजबाट हटाउन सक्नुपर्छ । बिक्री भए अनुसार कर लिने बाध्यात्मक वातावरण सिर्जना गर्न सक्नुपर्छ । निजी घरजग्गा बिक्री व्यवस्थापनमा राज्यको हस्तक्षेपलाई सम्पत्ति अधिकारमाथि हस्तक्षेपको रूपमा पनि लिन सकिन्छ, तर विचारणीय प्रश्न के छ भने कुनै राज्यको भूमिमा राज्यको विशेष अधिकार हुन्छ । नागरिकलाई गाँस, वास, कपासको व्यवस्था गर्ने र अत्यधिकको हितमा भूमिको सदुपयोग गर्ने संवैधानिक अधिकार सरकारको हुन्छ । यसै अधिकार अन्तर्गत विकास निर्माण एवं सार्वजनिक कामको लागि जग्गा अधिग्रहण गर्ने, हदबन्दी लगाउने नीति राज्यले अख्तियार गर्ने गर्छ । यसर्थ घरजग्गाजस्तो अचल सम्पत्ति खरिदबिक्रीको उचित व्यवस्थापन गर्न राज्यले उचित कदम चाल्न सक्छ । होइन भने विगतजस्तै कोही अत्यधिक भूमिको मालिक बन्न सक्छ भने धेरैले घरविहीन भएर बस्नुपर्छ ।  
 आम जनताको आर्थिक अवस्था हेर्दा विगतभन्दा खासै सुधार छैन । व्यापार व्यवसायमा घाटा नै देखिन्छ भने बेरोजगार पनि निकै बढेको छ । कृषि पेशा पनि उत्साहजनक छैन । उद्योगधन्दा पनि मन्द गतिमा छ । क्रेताको आर्थिक अवस्था मजबुत नहुँदा पनि महँगी किन बढेको छ त ? सूक्ष्म विश्लेषणको विषय छ ।
    एकाध कलम जग्गा बेचबिखन भए पनि न्यून दर देखाएर थोरै राजस्व तिर्ने चलन नै बसेको छ । घरजग्गाको मूल्य अत्यधिक तोक्ने जग्गाधनीहरू नगरपालिकाको कर पनि तिर्न उत्साही छैनन् । अर्बौ रुपियाँ कर बाँकी रहेको सामाचारबाट देखिन्छ । उपरोक्त बेथितिले आर्थिक प्रशासनको व्यवस्थापकीय भूमिकामा कमजोरी देखिन्छ । सरकारको प्रभावकारी अनुगमन नभएको देखिन्छ । घर कर तिरे पनि नतिरे पनि महँगो दरमा बहाल दिए पनि बहाल करसमेत नतिर्दा पनि खोजबिन गरेको देखिन्न । ट्वाइलेट–बाथरूमबिना मौखिक करारमा प्रतिमहिना तीन–चार हजार रुपियाँको दरले बहाल दिइन्छ, बहालकर भने कसैले तिर्दैन । प्राय: घरमा एकाध कोठा बहालमा दिइन्छ, जसको कर नतिर्दा पनि खोजीनीति कसैले गर्दैन । यसले समाज विधिविधानभन्दा मनपरीतन्त्रले सञ्चालित रहेको देखिन्छ । यही कारणले अनपेक्षितरूपमा महँगी बढेको छ । भ्रष्टाचार र तस्करी बढ्नुमा पनि यिनै कारणहरूलाई कारक मान्न सकिन्छ ।
    घर जग्गाको मूल्य बढ्नुमा दुई–तीन कारण मुख्य छन् । २०६३ सालमा नागरिकता वितरण भएदेखि मूल्य वृद्धि भएकोले नवनागरिकहरूको प्रवेशले मूल्य बढायो । मुलुक सङ्घीयतामा जाने भएपछि सीमावर्ती शहरहरू राजधानी बन्ने चाहनाले मूल्य बढ्यो भने घरजग्गामा बैकिंग लगानीले पनि मूल्य वृद्धि भयो । २०६३–२०६४ सालतिर गाँजा–अफिमको उत्पादनले पनि जगाघरको मूल्य बढायो । तर समय बित्दै जाँदा बैकहरूमा तरलता अभाव भयो । बैकहरूले घरग्जगामा लगानी रोके । फर्जी नागरिकता लिएकाहरू उपर थोरै भए पनि कार्यवाही चल्यो जसले गर्दा नयाँ नागरिकता लिनेहरू घरजग्गा खरीद गर्न हच्किए ।
    आम मधेसी जनता महँगो घडेरी खरिद गर्नुभन्दा सस्तोमा खेतीजग्गा जोर्न प्राथमिकता दिन्छ । यसले गर्दा आम मधेसीले शहरमा घरघडेरी जोड्न प्राथमिकता दिएन र शहरमा घरघडेरी किन्न सञ्चय गरेको रकमले गाउँमा खेत जोर्न प्राथमिकता दिंदा गाउँको खेत महँगो भयो । गाउँको खेत महँगो हुनुले ज्यालादारी गरी बाँच्नेहरूलाई खेत जोर्न पनि मुश्किल छ । जसले गरिबीको रेखामुनि रहेकाहरू झन् गरिब हुने  अवस्था छ । गरिब र धनीबीचको खाडल अझ बढने निश्चित छ । जुन अग्रगमनको लागि उपयुक्त छैन । यसले सामाजिक विभेद अन्त्य हुनुको साटो अझ बढ्छ । लगभग दुईतिहाई वामशक्ति रहेको मुलुकमा धनी अझ धनी बन्दै जानु र गरिब अझ गरिब बन्दै जानु वाम पार्टीहरूको असफलता हो । आर्थिक समानताको सिद्धान्तको असफलता हो । प्रजातान्त्रिक शासन व्यवस्था उपर प्रश्नचिह्न हो । यस्तै आर्थिक असमानताले गर्दा समाजमा महिलाहिंसा, बालहिंसा, बालविवाह तथा दाइजो–पेवा जस्तो विकृति बढेको छ । यतिखेर केटाकेटीको शैक्षिक अवस्था लगभग बराबर छ । केटाकेटीमा चेतना फैलाउने कार्यमा पनि कमी छैन । बालविवाह, दाइजो–पेवा जस्ता सामाजिक विकृति, विस·ति रोक्न एसएसपी सर्वेन्द्र खनालजस्ता सचेत अधिकारी रहँदा पनि दाइजो नदिएको कारण महिलाको हत्या तथा शारीरिक, मानसिक यातना बढेकै छ । केटीले जति पढ्यो त्यति बढी तिलक दिनुपर्ने बाध्यता छ । खनालजस्ता अफिसर तस्करी रोक्न, सामाजिक विकृति–विस·ति हटाउन, समाजलाई विधिको शासनमा हिडाउन अहं भूमिका निर्वाह गरे पनि चाहेजति प्रतिफल नदेखिनु दु:खद विषय हो । यसबाट एउटा अधिकारीको पहलले मात्र परिवर्तन सम्भव नरहेको बुझ्न सकिन्छ । यस्ता समाजमैत्री कार्यमा समाज, राजनीतिक दल तथा अन्य शक्तिको पनि भूमिका उत्तिकै अपरिहार्य छ ।
    विवरण ढाँटी नागरिकता लिएकाहरू र दोहोरो नागरिक भएकाहरूलाई कानुनको दायरामा ल्याउन प्रशासनको पहलकदमी भयो भने घरजग्गाको मूल्य सम्बन्धमा देखिएको द्विविधा समाधान हुने थियो । गाँजा प्रभावित क्षेत्रको उत्थानको लागि राज्यले कुनै विशेष योजना दिन सकेको छैन, जबकि मकवानपुरलगायत गैरमधेसी किसानहरूलाई विभिन्न किसिमको राहत एवं विशेष कार्यक्रम दिइएको छ । मधेसमा पनि त्यस्ता योजनाहरू लागू गर्न सके आम किसानले सुखीसम्पन्न जीवन बिताउने अवसर पाउन सक्थ्यो भने तराईबाट आपराधिक गतिविधि नियन्त्रण हुन्थ्यो । शान्ति सुरक्षामा पनि टेवा पुग्थ्यो ।
neelambAd
Name

(स्थानीय समाचार ,1, %प्रमुख समाचार ,1, खेलकूद ,25, मन्तव्य ,3, सम्पादकीय ,27,(७ अप्रिल–विश्व स्वास्थ्य दिवसको उपलक्ष्यमा),1,(सन्दर्भ: ५८ औं राष्ट्रिय सहकारी दिवस,1,(स्थानीय समाचार,7,%प्रमुख समाचार,3,१५ अगस्त,6,२० चैत्र २०७१),1,२०७७ सालको वार्षिक राशिफल,1,main news,8,pramuk samachar,1,recent,5,अन्तरार्टिय समाचार,10,अन्तराष्ट्रिय समाचार,105,अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस,1,अन्तर्वार्ता,28,अर्थ विशेष,129,अर्थ-उद्योग-वाणिज्य,710,अर्थ–उद्योग–वाणिज्य,29,अर्थविशेष,390,असार १५: धान दिवस,1,आइतवार विशेष,441,आजको बहस,16,आयुर्वेद,77,आर्थिक समाचार,136,आलेख,3,इतिहास,11,उपन्यास,11,एकाङ्की,4,एकाङ्की नाटक,2,कथा,55,कबीरा खडा बजार,216,कविता,44,कानुनी परामर्श,61,कुरोको चुरो,41,कृति समीक्षा,3,खेलकूद,1780,खोजीनीति,2,गजब,2,गुड फ्राइडे,1,गुरुनानक जयन्ती,1,गुरुनानक देव जयन्ती विशेष,1,चिठ्ठी,1,चियोचर्चा,1,जनसरोकार,2,जीवनी,2,जीवशास्त्र,1,जीवेम शरदः शतम्,1,जीवेम शरद: शतम्,1,जैव विविधता दिवस,1,टाकन–टुकन,54,टाकनटुकन,18,तथ्याङ्क,1,दृष्टिकोण,1,धन्वन्तरि जयन्ती,1,धर्म दर्शन,5,धर्म संस्कृति,10,धर्म–संस्कृति,115,नारी हस्ताक्षर,3,नारी हस्ताक्षर,6,नियतिको फल,1,नियात्रा,2,नीति वचन,1,पाठक पत्र,54,पाठक प्रतिक्रिया,22,पाठक मञ्च,58,पाठकमंच,42,पुस्तक समीक्षा,10,पोषण,2,पोषण/आहार,3,प्रजापिता ब्रह्माबाबाको ४७ औं अव्यक्ति दिवस,1,प्रतीक दैनिक,2264,प्रमुख समाचार,3585,प्रविधि,3,प्रवृत्ति र मनोवृत्ति,2,प्रसङ्गतरङ्ग,4,प्रसङ्गवश,1,फरक,145,फरक मत,2,फिचर,456,फिचर समाचार,81,फोटो,8,बाटिका,441,बुद्ध जयन्तीको उपलक्ष्यमा,1,बेलाको बोली,1,ब्रह्मा स्मृति दिवस,1,भानु जयन्ती,1,भाषा,1,भाषा/संस्कृति,1,भ्यालेन्टाइन डे,1,मजदुर दिवस विशेषः,1,मतमतान्तर,1,मतान्तर,1,मनोरन्जन,9,मन्तव्य,483,महाभारतबाट सङकलन तथा अनुवाद,231,महाभारतबाट सङकलित,16,महाशिवरात्री,1,महिला सरोकार,1,महिला हस्ताक्षर,1,मानवीय व्यवहार,1,यात्रा,29,यात्रा संस्मरण,3,यात्रानुभव,1,युग परिवर्तन कसरी र कहिले,3,युवा आवाज,1,राशिफल,2,रोचक,18,लघुकथा,32,लोक/संस्कृति,11,लोकविश्वास,2,लोहिया जयन्ती,1,वाटिका,553,वातावरण,1,वि.सं. २०७७ सालको वर्षफल,1,विज्ञान प्रविधि,3,विज्ञापनको लागि सम्पर्क,1,विश्लेषण,1,विश्व एड्स दिवसको उपलक्ष्यमा,1,विश्व सन्दर्भ,3,व्यक्तित्व,1,व्यङग्य,27,व्यङ्ग्य,35,व्यङ्ग्यम्,5,शिक्षा नेपाल,10,शिक्ष्f नेपाल,487,सङ्कलन तथा अनुवाद,35,सन्दभ: विश्व मधुमेह दिवस,1,सन्दर्भ ः विवेकानन्दा दिवस,2,सन्दर्भ - महिला हिंसा,3,सन्दर्भ - मानव अधिकार दिवस,1,सन्दर्भ : क्षयरोग दिवस,1,सन्दर्भ : चुरे दिवस,1,सन्दर्भ : बाल दिवस,1,सन्दर्भ : रमजान,1,सन्दर्भ ६१ औं राष्ट्रिय क्षयरोग दिवस,1,सन्दर्भः अन्तर्राष्ट्रिय हिन्दी दिवस,1,सन्दर्भ गाँधी जयन्ती,1,सन्दर्भः गुरु नानक जयन्ती,1,सन्दर्भ भानुजयन्ती,1,सन्दर्भः भारतको स्वतन्त्र दिवस,1,सन्दर्भ मोती जयन्ती,1,सन्दर्भः योग दिवस,1,सन्दर्भ रक्तसञ्चार सेवा दिवस,1,सन्दर्भ विश्व रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ- विश्व वातावरण दिवस,1,सन्दर्भ- श्रीकृष्ण जन्माष्टमी,2,सन्दर्भ-विश्व पर्यटन दिवस,1,सन्दर्भ– शहीद दिवस,1,सन्दर्भ: २६ जनवरी,8,सन्दर्भ: नारी दिवस,2,सन्दर्भ: बाल दिवस,2,सन्दर्भ: भारतको ६४औं गणतन्त्र दिवस,1,सन्दर्भ: भारतको ६९औं स्वतन्त्रता दिवस,1,सन्दर्भ: भारतको स्वतन्त्र दिवस,2,सन्दर्भ: रमजान पर्व,1,सन्दर्भ: रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व एड्स दिवस,3,सन्दर्भ: विश्व बाल दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व मौसम दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ: वीपी जयन्ती,1,सन्दर्भ: श्री गुरु अर्जुनदेवजी महाराज शहिदी दिवस,1,सन्र्दभ विश्व पर्यावरण दिवस,1,सम–सामयिक,1,समय–सन्दर्भ,9,समयान्तर,301,समसामयिक,28,समाचार विश्लेषण,3,समीक्षा,1,समीक्षा समाहरण,1,सम्पादकीय,3049,सरोकार,46,संस्कृति/साहित्य,3,संस्मरण,15,साहित्यवार्ता,1,साहित्यात्मक,5,सिर्सियाँ नदी प्रदूषण प्रकरण,2,स्तवतन्त्र विचार,254,स्थानीय समाचार,12448,स्मृति,2,स्वतन्त्त विचार,2,स्वतन्त्र विचार,2833,स्वान्त सुखाय,88,स्वान्तः सुखाय,14,स्वान्तः सुखायः,140,स्वान्त सुखाय:,132,स्वान्त–सुखाय,157,स्वायन्त सुखाय,22,स्वास्थ्य चर्चा,49,हाम्रो बारेमा,2,हास्य एकाङ्की,1,हास्यव्यङ्ग्य एकाÍी,1,
ltr
item
Prateek Daily । प्रतीक दैनिक : सीमावर्ती क्षेत्रमा घरजगाको महँगी र समस्या
सीमावर्ती क्षेत्रमा घरजगाको महँगी र समस्या
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTOrFOkqwpPv_Obcj5YKXLA2k9OfervGWFLXyoIL6yX0xVJNJU_xE-QghvT1A-a2lvcpbVHJ-WJMnN9GZUT4aGRoBMtOPPOWiHO4jDX1b1KYgImVatpPqX32Wu-3DQhUPAduI60VOsEgeN/s1600/birendra+yadav.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTOrFOkqwpPv_Obcj5YKXLA2k9OfervGWFLXyoIL6yX0xVJNJU_xE-QghvT1A-a2lvcpbVHJ-WJMnN9GZUT4aGRoBMtOPPOWiHO4jDX1b1KYgImVatpPqX32Wu-3DQhUPAduI60VOsEgeN/s72-c/birendra+yadav.jpg
Prateek Daily । प्रतीक दैनिक
https://www.prateekdainik.com.np/2014/08/blog-post_672.html
https://www.prateekdainik.com.np/
https://www.prateekdainik.com.np/
https://www.prateekdainik.com.np/2014/08/blog-post_672.html
true
6917042177189007432
UTF-8
सबै हेर्नुहोस् केही भेटिएन थप विस्तृत जवाफ दिनुहोस् Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS सबै हेर्नुहोस सिफारिस गरिएको वर्गीकरण समाचार संग्रह खोज्नुहोस् सबै पोस्ट Not found any post match with your request गृहपृष्ठ Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec भर्खरै एक मिनेट अघि $$1$$ एक मिनेट अघि एक घण्टा अघि $$1$$ एक घण्टा अघि हिजो $$1$$ हिजो $$1$$ एक साताअघि पाँच साताअघि Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy