$type=ticker$count=12$cols=4$cate=0

सहमति भित्रको निहितार्थ

SHARE:

- श्रीमन्नारायण मिश्र
    नेपाली काङ्ग्रेस र नेकपा (एमाले) बीच वर्तमान राजनीतिक परिस्थितिको समाधानका निम्ति भएको सात बुँदे सहमतिपश्चात् नेपाली काङ्ग्रेसका सभापति सुशील कोइरालाको नेतृत्वमा साझा सरकार गठन भएको छ । सहमतिका कतिपय बुँदा सत्ता साझेदारीसँग सम्बन्धित छन् भने केही विरोधाभावपूर्ण पनि छन् ।
    सहमतिको पहिलो बुँदामा बाह्र बुँदे समझदारी, विस्तुत शान्ति सम्झौता, नेपालको अन्तरिम संविधान, २०६३ र ताजा जनादेशको मूल मर्म र भावना बमोजिम सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रात्मक संविधान एक वर्षभित्र निर्माण गर्ने उल्लेख छ । बार्‍ह बुँदे समझदारी र विस्तुत शान्ति सम्झौता पालन गर्दै अगाडि बढ्नु स्वाभाविक नै हो भने नेपालको अन्तरिम संविधान, २०६३ को सम्मान एवं त्यसलाई आत्मसात गर्दै अगाडि बढ्नु पनि सबैको धर्म र कर्तव्य दुवै हो । रहयो कुरा, संविधानसभा दुईको निर्वाचन परिणामको मूल मर्म र भावना बमोजिम संविधान बनाउने कुरा । निर्वाचन परिणामलाई आफ्नो अनुकूल परिभाषित गर्नु ठीक नहोला । जनादेशको मर्म र भावनालाई आफ्नो दृष्टिकोणले परिभाषित गर्न नेपाली काङ्ग्रेस र एमाले स्वतन्त्र छन् । तर एक दशकसम्म सशस्त्र सङ्घर्ष गरेर ज·लबाट आई राष्ट्रिय राजनीतिको मूलधारमा समाहित भएको पार्टी माओवादी र विसं २०६३/०६४ मा आफ्नो सङ्घर्षमार्फत् तराईसहित आंशिक रूपमा राष्ट्रको जनजीवनमा समेत प्रतिकूल असर पार्न सफल भएको मधेसी दल र जनजातिहरूको चाहनालाई पनि बिर्सनुहुँदैन । चुनावी सफलतालाई ठूलो युद्ध जितेको ठान्नु भ्रम साबित हुनेछ । एमाले र नेपाली काङ्ग्रेसले जनादेशको मर्म र भावना अनुसार संविधान जारी गर्ने सड्ढेत दिनु भनेको उत्तर दक्षिण सङ्घीय संरचनालाई मान्यता दिन खोज्नु हो । मधेसी र जनजातिहरूले पहिचानसहितको सङ्घीयताको माग गरेका छन् जबकि एमाले र काङ्ग्रेस भने हिमाल, पहाड र तराईलाई समेटी सङ्घीय संरचना बनाउन चाहन्छन् । संविधान निर्माण कार्य महत्त्वपूर्ण विषय हो र यसलाई कसैले पनि आफ्नो प्रतिष्ठासँग जोड्नु हुँदैन । निर्वाचनको जनादेशलाई बहाना बनाई आफूखुशी गर्ने, निषेधको राजनीतिलाई बढावा दिने र दुई दलीय राजनीतिलाई महत्त्व दिने परम्पराको पुनरावृत्ति हुनुहुँदैन ।
    अघिल्लो संविधानसभाबाट विधिसम्मत भएका सहमतिहरूको निक्र्योल गर्दै स्वामित्व लिने बुँदा पनि विरोधाभासले भरिएको छ । अघिल्लो संविधानसभाबाट संविधान निर्माणको सम्बन्धमा भएका सहमति केलाइने भएको छ, र जुन एमाले एवं नेपाली काङ्ग्रेसको दृष्टिकोणमा विधिसम्मत छ, त्यसैको स्वामित्व लिन उपरोक्त दुई दल तयार देखिन्छन् । जबकि वर्तमान संविधानसभामा दुई दर्जन सिट प्राप्त गरेको पार्टी राप्रपा नेपाल भने अघिल्लो संविधानसभाको स्वामित्व ग्रहण गर्न तयार छैन । उसको भनाइमा जब संविधानसभाको निर्वाचन नै नयाँ भएको छ भने सबै थोक नयाँ तरिकाबाट थालिनुपर्दछ । एमाओवादी, मधेसी दल र जनजातिका पार्टीहरूको अडान आफ्नो ठाउँमा हुन्छ । सहमतिको दोस्रो बुँदा पनि आगामी दिनमा विवादको विषय बन्ने निश्चित छ ।
    सहमितको तेस्रो बुँदा विशुद्धरूपमा पदको बाँडफाँडसँग सम्बन्धित छ । सिन्डिकेट प्रणाली अनुसार देशको राजनीति सञ्चालन भइआएको छ र यो बुँदा पनि सिन्डिकेटको निर्माण सार्वजनिक हुने बित्तिकै राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति प्रधानमन्त्री, संविधानसभाका अध्यक्ष एवं उपाधयक्षको नयाँ निर्वाचन गर्ने कबोलनामा सिन्डिकेट प्रणालीबाहेक अरू के नै हुन सक्दछ ? संविधानसभा दोस्रोको निर्वाचन परिणामले एमाले र काङ्ग्रेसलाई मिलेर सरकार बनाउने जनादेश दिएको छ । यस जनादेशको भित्री आशय गरिबी, बेरोजगार, महँगी, शान्ति एवं सुरक्षाको सुदृढ अवस्था, ऊर्जाको विकास, आर्थिक प्रगति रोकिएको उद्योग धन्धाको विकास राज्य पुनर्संरचनालगायत विषयमा मिलेर काम गर्नु हो तर यसको मर्म र भावनालाई पद बाँडफाँडको रूपमा परिभाषित गर्नु उपयुक्त नहोला ।
    सहमतिको चौथो बुँदामा संविधानसभाबाट नयाँ संविधान सार्वजनिक भएपछि राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिको निर्वाचन गराउने तर तत्काल राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपतिलाई निरन्तरता दिन संविधानसभाबाट अनुमोदन गर्ने कुरा उल्लेख छ । यस विषयमा सहमतिको आवश्यकता नै थिएन । संविधानसभाले अनुमोदन गरे पनि नगरे पनि राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपति आफ्नो पदमा रही रहने थिए । अन्तरिम संविधानमा नै संविधानसभाबाट नयाँ संविधान जारी भएपछि मात्रै राष्ट्रपतिको नयाँ निर्वाचन गर्ने व्यवस्था छ । यस सहमतिबाट दुवै पक्षले जित्ने अनुभव गरेका हुन सक्दछन् किनभने एमालेले यो दाबी गर्न सक्दछ कि राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिलाई निरन्तरता दिन संविधानसभाबाट अनुमोदन गराउने विषयमा उसले काङ्ग्रेसलाई सहमत हुन बाध्य पार्‍यो । त्यसैगरी नेपाली काङ्ग्रेसले पनि यो भनेर जितेको अनुभूति गर्न सक्दछ कि एमालेलगायत धेरै दलको माग र अडानका बावजुद राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिको चुनाव हुन सकेन ।
    सहमतिको बुँदा पाँच र छ पदको भागबन्डासँग सम्बन्धित छन् । प्रधानमन्त्रीमा एमालेले नेपाली काङ्ग्रेसलाई समर्थन गर्ने र सभामुखमा नेपाली काङ्ग्रेसले एमालेलाई समर्थन गर्ने कुरा उल्लेख छ ।
    सहमतिको सातौं बुँदा जुनकि सहमतिको पहिलो बुँदा हुनुपर्दथ्यो, नयाँ सरकार गठन भएको सात दिनभित्र साझा सहमतिको न्यूनतम कार्यक्रम र मन्त्रिपरिषद्को आचारसंहिता सार्वजनिक गर्ने कुरासँग सम्बन्धित छ । दुवै वा दुईभन्दा बढी राजनीतिक दलहरू मिलेर बन्ने साझा सरकारले साझा सहमतिको न्यूनतम कार्यक्रम निर्धारण गर्नु स्वाभाविक हुन्छ । यो नै साझा सरकारको निम्ति लक्ष्मणरेखा पनि हुनुपर्दछ । अब गठबन्धनको सरकार यथार्थ र आवश्यकता बन्न गएको छ यसबाट विमुख हुने सरकार दिगोरूपमा चल्न सक्दैन । सहमति हुनु राम्रो कुरा हो तर यो दस्तावेजको रूपमा राजनीतिक दलको कार्यालयको आलमारीको रूपमा सुशोभित हुनुहुँदैन, न केही शीर्ष नेताको गोजीमा थन्किनुहुन्छ । भएका सहमतिको पालना हुनुपर्दछ ।
    नेपाली काङ्ग्रेस र एमाले दुवैसँग सरकार चलाएको लामो अनुभव छ । विसं २०४७ सालदेखि अहिलेसम्म आधा दर्जनभन्दा बढीपटक मिलेर सरकार बनाएको अनुभव छ, त्यस कारण कुनै दोभाषे अथवा मध्यस्थकर्ताको आवश्कयता पर्नेछैन । नेपाली काङ्ग्रेसका कृष्णप्रसाद भट्टराई, गिरिजाप्रसाद कोइराला र शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको सरकारमा एमालेका नेताहरू मन्त्री भएर काम गरेका छन् भने सुशील कोइराला नेतृत्वको वर्तमान सरकारमा पनि सहभागी भएका छन् । त्यसैगरी एमालेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल नेतृत्वको सरकारमा नेपाली काङ्ग्रेसका नेताहरू पनि मन्त्री भएर काम गरिसकेका छन् । वर्तमान सरकार विशेष परिस्थितिको उपज हो । यो जनादेश एमाले र नेपाली काङ्ग्रेसका निम्ति उसको परिपक्व, जिम्मेवारीपूर्ण एवं अभिभावकत्वको खुबीका कारण प्राप्त भएको हो । सरकार चलाउने र आफूखुशी गर्ने लाइृसेन्सको नवीकरण भएको होइन । नेपाली काङ्ग्रेस र एमालेले जिम्मेवार भूमिका निर्वाह गरेनन् वा गर्न चाहेनन् भने एमाओवादी, माओवादी मधेसीवादी र जनजातिका नेताहरू पुन: सडकमा आउन बेर लगाउने छैनन् । सडक प्रदर्शनमार्फत् जनुसुकै पनि सरकारलाई घुँडा टेकाउने संस्कार सबै दलमा विकसित भइसकेको छ । तसर्थ भएका सहमतिको पालना दुवै पक्षबाट हुनुपर्दछ । सहमतिका अतिरिक्त साझा न्यूनतम कार्यक्रमले पनि मार्गदर्शकको काम गर्नेछ ।
भ्mबष् िस्( बल)कजचष्mबल२थबजयय।अयm
neelambAd
Name

(स्थानीय समाचार ,1, %प्रमुख समाचार ,1, खेलकूद ,25, मन्तव्य ,3, सम्पादकीय ,27,(७ अप्रिल–विश्व स्वास्थ्य दिवसको उपलक्ष्यमा),1,(सन्दर्भ: ५८ औं राष्ट्रिय सहकारी दिवस,1,(स्थानीय समाचार,7,%प्रमुख समाचार,3,१५ अगस्त,6,२० चैत्र २०७१),1,२०७७ सालको वार्षिक राशिफल,1,main news,8,pramuk samachar,1,recent,5,अन्तरार्टिय समाचार,10,अन्तराष्ट्रिय समाचार,105,अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस,1,अन्तर्वार्ता,28,अर्थ विशेष,129,अर्थ-उद्योग-वाणिज्य,710,अर्थ–उद्योग–वाणिज्य,29,अर्थविशेष,390,असार १५: धान दिवस,1,आइतवार विशेष,441,आजको बहस,16,आयुर्वेद,77,आर्थिक समाचार,136,आलेख,3,इतिहास,11,उपन्यास,11,एकाङ्की,4,एकाङ्की नाटक,2,कथा,55,कबीरा खडा बजार,216,कविता,44,कानुनी परामर्श,61,कुरोको चुरो,41,कृति समीक्षा,3,खेलकूद,1780,खोजीनीति,2,गजब,2,गुड फ्राइडे,1,गुरुनानक जयन्ती,1,गुरुनानक देव जयन्ती विशेष,1,चिठ्ठी,1,चियोचर्चा,1,जनसरोकार,2,जीवनी,2,जीवशास्त्र,1,जीवेम शरदः शतम्,1,जीवेम शरद: शतम्,1,जैव विविधता दिवस,1,टाकन–टुकन,54,टाकनटुकन,18,तथ्याङ्क,1,दृष्टिकोण,1,धन्वन्तरि जयन्ती,1,धर्म दर्शन,5,धर्म संस्कृति,10,धर्म–संस्कृति,115,नारी हस्ताक्षर,3,नारी हस्ताक्षर,6,नियतिको फल,1,नियात्रा,2,नीति वचन,1,पाठक पत्र,54,पाठक प्रतिक्रिया,22,पाठक मञ्च,58,पाठकमंच,42,पुस्तक समीक्षा,10,पोषण,2,पोषण/आहार,3,प्रजापिता ब्रह्माबाबाको ४७ औं अव्यक्ति दिवस,1,प्रतीक दैनिक,2264,प्रमुख समाचार,3585,प्रविधि,3,प्रवृत्ति र मनोवृत्ति,2,प्रसङ्गतरङ्ग,4,प्रसङ्गवश,1,फरक,145,फरक मत,2,फिचर,456,फिचर समाचार,81,फोटो,8,बाटिका,441,बुद्ध जयन्तीको उपलक्ष्यमा,1,बेलाको बोली,1,ब्रह्मा स्मृति दिवस,1,भानु जयन्ती,1,भाषा,1,भाषा/संस्कृति,1,भ्यालेन्टाइन डे,1,मजदुर दिवस विशेषः,1,मतमतान्तर,1,मतान्तर,1,मनोरन्जन,9,मन्तव्य,483,महाभारतबाट सङकलन तथा अनुवाद,231,महाभारतबाट सङकलित,16,महाशिवरात्री,1,महिला सरोकार,1,महिला हस्ताक्षर,1,मानवीय व्यवहार,1,यात्रा,29,यात्रा संस्मरण,3,यात्रानुभव,1,युग परिवर्तन कसरी र कहिले,3,युवा आवाज,1,राशिफल,2,रोचक,18,लघुकथा,32,लोक/संस्कृति,11,लोकविश्वास,2,लोहिया जयन्ती,1,वाटिका,553,वातावरण,1,वि.सं. २०७७ सालको वर्षफल,1,विज्ञान प्रविधि,3,विज्ञापनको लागि सम्पर्क,1,विश्लेषण,1,विश्व एड्स दिवसको उपलक्ष्यमा,1,विश्व सन्दर्भ,3,व्यक्तित्व,1,व्यङग्य,27,व्यङ्ग्य,35,व्यङ्ग्यम्,5,शिक्षा नेपाल,10,शिक्ष्f नेपाल,487,सङ्कलन तथा अनुवाद,35,सन्दभ: विश्व मधुमेह दिवस,1,सन्दर्भ ः विवेकानन्दा दिवस,2,सन्दर्भ - महिला हिंसा,3,सन्दर्भ - मानव अधिकार दिवस,1,सन्दर्भ : क्षयरोग दिवस,1,सन्दर्भ : चुरे दिवस,1,सन्दर्भ : बाल दिवस,1,सन्दर्भ : रमजान,1,सन्दर्भ ६१ औं राष्ट्रिय क्षयरोग दिवस,1,सन्दर्भः अन्तर्राष्ट्रिय हिन्दी दिवस,1,सन्दर्भ गाँधी जयन्ती,1,सन्दर्भः गुरु नानक जयन्ती,1,सन्दर्भ भानुजयन्ती,1,सन्दर्भः भारतको स्वतन्त्र दिवस,1,सन्दर्भ मोती जयन्ती,1,सन्दर्भः योग दिवस,1,सन्दर्भ रक्तसञ्चार सेवा दिवस,1,सन्दर्भ विश्व रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ- विश्व वातावरण दिवस,1,सन्दर्भ- श्रीकृष्ण जन्माष्टमी,2,सन्दर्भ-विश्व पर्यटन दिवस,1,सन्दर्भ– शहीद दिवस,1,सन्दर्भ: २६ जनवरी,8,सन्दर्भ: नारी दिवस,2,सन्दर्भ: बाल दिवस,2,सन्दर्भ: भारतको ६४औं गणतन्त्र दिवस,1,सन्दर्भ: भारतको ६९औं स्वतन्त्रता दिवस,1,सन्दर्भ: भारतको स्वतन्त्र दिवस,2,सन्दर्भ: रमजान पर्व,1,सन्दर्भ: रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व एड्स दिवस,3,सन्दर्भ: विश्व बाल दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व मौसम दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ: वीपी जयन्ती,1,सन्दर्भ: श्री गुरु अर्जुनदेवजी महाराज शहिदी दिवस,1,सन्र्दभ विश्व पर्यावरण दिवस,1,सम–सामयिक,1,समय–सन्दर्भ,9,समयान्तर,301,समसामयिक,28,समाचार विश्लेषण,3,समीक्षा,1,समीक्षा समाहरण,1,सम्पादकीय,3049,सरोकार,46,संस्कृति/साहित्य,3,संस्मरण,15,साहित्यवार्ता,1,साहित्यात्मक,5,सिर्सियाँ नदी प्रदूषण प्रकरण,2,स्तवतन्त्र विचार,254,स्थानीय समाचार,12448,स्मृति,2,स्वतन्त्त विचार,2,स्वतन्त्र विचार,2833,स्वान्त सुखाय,88,स्वान्तः सुखाय,14,स्वान्तः सुखायः,140,स्वान्त सुखाय:,132,स्वान्त–सुखाय,157,स्वायन्त सुखाय,22,स्वास्थ्य चर्चा,49,हाम्रो बारेमा,2,हास्य एकाङ्की,1,हास्यव्यङ्ग्य एकाÍी,1,
ltr
item
Prateek Daily । प्रतीक दैनिक : सहमति भित्रको निहितार्थ
सहमति भित्रको निहितार्थ
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibnamwSUdbZ9i51HQAedQn-jB57-PYc8fb69A2hb2dU7ug9tV4tO7ANbxqBUoEqGesrM2RJUjW8um7KqGjDsiTRPynYOBRa0Ila-9AkXwESZw19zORC4WdbmbMhzpFn1Mxbjh45L5pB5yT/s1600/srhriman+narayan.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibnamwSUdbZ9i51HQAedQn-jB57-PYc8fb69A2hb2dU7ug9tV4tO7ANbxqBUoEqGesrM2RJUjW8um7KqGjDsiTRPynYOBRa0Ila-9AkXwESZw19zORC4WdbmbMhzpFn1Mxbjh45L5pB5yT/s72-c/srhriman+narayan.jpg
Prateek Daily । प्रतीक दैनिक
https://www.prateekdainik.com.np/2014/02/blog-post_1478.html
https://www.prateekdainik.com.np/
https://www.prateekdainik.com.np/
https://www.prateekdainik.com.np/2014/02/blog-post_1478.html
true
6917042177189007432
UTF-8
सबै हेर्नुहोस् केही भेटिएन थप विस्तृत जवाफ दिनुहोस् Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS सबै हेर्नुहोस सिफारिस गरिएको वर्गीकरण समाचार संग्रह खोज्नुहोस् सबै पोस्ट Not found any post match with your request गृहपृष्ठ Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec भर्खरै एक मिनेट अघि $$1$$ एक मिनेट अघि एक घण्टा अघि $$1$$ एक घण्टा अघि हिजो $$1$$ हिजो $$1$$ एक साताअघि पाँच साताअघि Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy