–कुमार रुपाखेती
मुलुक अहिले पुरजोर संविधानसभा निर्वाचनमा होमिएको छ । उम्मेदवारहरूलाई खाने, बस्ने, सुत्नेसमेत ठेगान छैन । चाडपर्व सकिएकोले मतदाता र उम्मेदवार सबै फुर्सदिला भएका छन् । भोट कसलाई दिने र कसरी जित्ने भन्ने चटारो मतदाता र उम्मेदवार दुवैलाई छ । यस्तै चुनावी टेन्सनबीच कतिपय क्षेत्रमा चुनाव प्रचारका रमाइला प्रयास र दृश्यहरूसमेत देखिएका छन् ।
झापा क्षेत्र नं. १ ज·ली हात्ती प्रभावित एरिया हो । यहा बर्सेनि ज·ली हात्ती आतड्ढबाट दर्जनौं स्थानीय बासिन्दाले ज्यान गुमाउँछन् । त्यसैले सबै दलका उम्मेदवारहरूले आफ्नो पहिलो र प्रमुख एजेन्डामा यस क्षेत्रलाई ज·ली हात्तीको उत्पातबाट मुक्ति दिलाउने कुरा पूरै जोरशोरले उठाएका छन् ।
कसैले हात्ती आतड्ढमुक्त एरिया त कसैले हात्ती आतड्ढबाट ज्यान गुमाएकाहरूको फोटो संसद्भित्र प्रदर्शन गर्ने बताएका छन् त कसैले ज·ली हात्ती भारततर्फबाट प्रवेश गर्ने गरेकाले हात्ती पस्ने भारतीय नाकामा तारबार लगाउने आश्वासन दिएका छन् ।
त्यस्तै चितवन जिल्लाभरि चुनाव लागे पनि यहाँको माडी क्षेत्रका जनता ज·लबाट आउने बाघ, भालुबाट आतड्ढित छ । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट निस्किने बाघ, भालुहरूले जथाभावी घरपालुवा जनावर मार्न थालेपछि यस्ता ज·ली जनावर नियन्त्रण गर्ने उम्मेदवारलाई मात्र भोट दिने कुरा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज छेउछाउ बस्ने स्थानीयहरू बताउँछन् । त्यसैले चितवनका उम्मेदवारहरू अहिले जनताको घरदैंलो छाडी निकुञ्जका हाकिमहरूलाई भेटी बाघ, भालुलाई निर्वाचनसम्म ज·लभित्रै नियन्त्रणमा राख्न अनुरोध गर्दै हिंड्न थालेका छन् । निकुञ्जले सकारात्मक पहल थालिसकेको छ रे । त्यस्तै काठमाडौं क्षेत्रका अति चोरी हुने र गुण्डागर्दी हुने क्षेत्रका मतदाताहरू चोर–गुन्डा तह लगाउन सक्ने उम्मेदवारलाई भोट दिने हाकाहाकी भन्न थालेपछि उम्मेदवारहरू जनताको घरदैंलो त्यागी चोर–फटाहा बस्ने ठाउँ पत्ता लगाई, चोर गुन्डाहरूको घरदैंलो गरी निर्वाचनसम्म चोरी गुन्डागर्दी रोक्न अनुरोध गर्दै हिंड्न थालेका छन् । गर्न सक्ने कामसमेत नगर्ने उम्मेदवारहरू अहिले निर्वाचनको मुखमा गर्न नसक्ने जति सबै काम गरिदिने वाचा गर्दै हिंडिरहेका छन् ।
यसबाहेक केही क्षेत्रहरूमा सडक बनाउनेलाई, बिजुली बत्ती पुर्याउनेलाई, धारा पानी दिनेलाई भोट दिने कुरा प्रकाशमा आएका छन् ।
त्यस्तै मकवानपुर, हेटौंडा–१० हाँडीखोला र मनहरी गाविसका जनताले बाँदर आतड्ढ रोक्न उम्मेदवारहरूसँग हात जोडेर अनुरोध गरेका छन् । त्यस क्षेत्रमा ज·ली बाँदरले आलु उखेलेर खाने, घरभित्र पसेर खानेकुरा खाइदिने, टोक्ने, एक्लो देख्दा लखेट्ने, मकै खाइदिने आदि नानाथरी आतड्ढ मचाएका छन् । यस क्षेत्रका उम्मेदवारहरूले पनि बाँदर लखेट्न, खेद्न नानाभाँती उपाय र वाचा गरेका छन् ।
त्यस्तै पर्सा जिल्लाको पश्चिमी क्षेत्रमा भारतीय बदमाशहरूसँग नेपालको बालुवा, गिट्टी र ज·ल बचाउन तथा भारतीय गुन्डाहरूबाट अनायस हुने आक्रमणबाट मतदाताहरूलाई बचाउन अनुरोध गरेका छन् । तर भनिन्छ यस्ताहरूको बिगबिगीबाट नेपालीहरूलाई स्थायी सुरक्षा प्रदान गर्न पर्सा जिल्लाका कुनै पनि पार्टी र उम्मेदवार सक्षम छैन रे ।
तर पनि उम्मेदवारहरूले आफ्ना मतदाताहरूलाई बाघ, भालु, हात्ती र बाँदर अनि भारतीय लुटेराहरूसँग छुटकारा दिलाउन सम्बन्धित निकायको ध्यानाकर्षण गराइसकेको सहर्ष जानकारी गराएका छन् ।
यसका अलावा उम्मेदवारहरूले आफ्ना मतदातालाई रिझाउन तराईमा छठको सझियाघाटमा सबै छठघाट घुमेको, छठको पूजा सर्जाम वितरण गरेको, छठघाट नै निर्माण गरेको तथा बिहनिया घाटमा समेत सबेरै उठेर घाट–घाट घुमेको देखियो ।
सबै ठूला चाडपर्व पन्छिसकेकोले क्षेत्रबाहिर रहेका मतदातालाई बोलाउने काम समेत तीव्र भएको छ । स्मरणीय छ, वीरगंजमा रोजगारको अवसर न्यून हुँदै गएकोले कामको सिलसिलामा यस क्षेत्रका धेरै मतदाताहरू बाहिर छन्, आफ्नो उम्मेदवारहरूलाई विजयी बनाउन आफ्नो क्षेत्रमा फर्कने काम तीव्र गतिमा छ।
संविधानसभा निर्वाचन लक्षित माओवादीको २५ गतेको सोमवारको बन्दले उल्टो असर परेको छ । माओवादी घोषित बन्दका दिन राजनैतिक दलहरूले आफ्नो गाडीघोडा, सवारीसाधन चढेर आनन्दले प्रचारप्रसार गरे, पर्चा पम्पलेट गरेर आफ्नो निर्वाचनको सम्पूर्ण क्षेत्रमा गए भने आम नागरिकले सवारीसाधन नपाएर बच्चाबुच्ची, झोलातुम्बा बोकेर असिन–पसिन हुँदै लामो पैदल यात्रा गरे ।
सङ्क्षेपमा भन्ने हो भने २५ गतेको माओवादी बन्दले राजनैतिक असर पर्नुको सट्टा अन्य बन्दझै जनतालाई सास्ती दियो ।
पत्याउनुस्–नपत्याउनुस् केही दिनपछि नेपाल–भारत सम्बन्ध ‘मजबुत’ पार्ने भन्दै निर्धारित संविधानसभा अगावै आफू समर्थित दलका उम्मेदवारहरूलाई जिताउने भन्दै केही भारतीय दलका नेताहरू नेपाल आउँदैछन् । निर्वाचन होस् अथवा क्रान्ति भारतीयहरू आफ्नो उपस्थिति दर्ज गराउन बिना रोकटोक नेपाल आइ–गइरहन्छन् ।
त्यस्तै यसअघि सधैं आफूलाई हत्या गरिने खतरा रहेको दाबी गर्ने नेताहरू अचेल आफूहरूलाई हराउने षड्यन्त्र भइरहेकोले जिताउन अनुरोध गर्दै हिंडेका छन् ।
यसपालिको निर्वाचनमा मङ्सिर १ गतेदेखि ५ गतेसम्म पाँच दिवसीय सबैभन्दा लामो सार्वजनिक बिदा पनि परेको छ ।
मुलुक अहिले पुरजोर संविधानसभा निर्वाचनमा होमिएको छ । उम्मेदवारहरूलाई खाने, बस्ने, सुत्नेसमेत ठेगान छैन । चाडपर्व सकिएकोले मतदाता र उम्मेदवार सबै फुर्सदिला भएका छन् । भोट कसलाई दिने र कसरी जित्ने भन्ने चटारो मतदाता र उम्मेदवार दुवैलाई छ । यस्तै चुनावी टेन्सनबीच कतिपय क्षेत्रमा चुनाव प्रचारका रमाइला प्रयास र दृश्यहरूसमेत देखिएका छन् ।
झापा क्षेत्र नं. १ ज·ली हात्ती प्रभावित एरिया हो । यहा बर्सेनि ज·ली हात्ती आतड्ढबाट दर्जनौं स्थानीय बासिन्दाले ज्यान गुमाउँछन् । त्यसैले सबै दलका उम्मेदवारहरूले आफ्नो पहिलो र प्रमुख एजेन्डामा यस क्षेत्रलाई ज·ली हात्तीको उत्पातबाट मुक्ति दिलाउने कुरा पूरै जोरशोरले उठाएका छन् ।
कसैले हात्ती आतड्ढमुक्त एरिया त कसैले हात्ती आतड्ढबाट ज्यान गुमाएकाहरूको फोटो संसद्भित्र प्रदर्शन गर्ने बताएका छन् त कसैले ज·ली हात्ती भारततर्फबाट प्रवेश गर्ने गरेकाले हात्ती पस्ने भारतीय नाकामा तारबार लगाउने आश्वासन दिएका छन् ।
त्यस्तै चितवन जिल्लाभरि चुनाव लागे पनि यहाँको माडी क्षेत्रका जनता ज·लबाट आउने बाघ, भालुबाट आतड्ढित छ । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट निस्किने बाघ, भालुहरूले जथाभावी घरपालुवा जनावर मार्न थालेपछि यस्ता ज·ली जनावर नियन्त्रण गर्ने उम्मेदवारलाई मात्र भोट दिने कुरा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज छेउछाउ बस्ने स्थानीयहरू बताउँछन् । त्यसैले चितवनका उम्मेदवारहरू अहिले जनताको घरदैंलो छाडी निकुञ्जका हाकिमहरूलाई भेटी बाघ, भालुलाई निर्वाचनसम्म ज·लभित्रै नियन्त्रणमा राख्न अनुरोध गर्दै हिंड्न थालेका छन् । निकुञ्जले सकारात्मक पहल थालिसकेको छ रे । त्यस्तै काठमाडौं क्षेत्रका अति चोरी हुने र गुण्डागर्दी हुने क्षेत्रका मतदाताहरू चोर–गुन्डा तह लगाउन सक्ने उम्मेदवारलाई भोट दिने हाकाहाकी भन्न थालेपछि उम्मेदवारहरू जनताको घरदैंलो त्यागी चोर–फटाहा बस्ने ठाउँ पत्ता लगाई, चोर गुन्डाहरूको घरदैंलो गरी निर्वाचनसम्म चोरी गुन्डागर्दी रोक्न अनुरोध गर्दै हिंड्न थालेका छन् । गर्न सक्ने कामसमेत नगर्ने उम्मेदवारहरू अहिले निर्वाचनको मुखमा गर्न नसक्ने जति सबै काम गरिदिने वाचा गर्दै हिंडिरहेका छन् ।
यसबाहेक केही क्षेत्रहरूमा सडक बनाउनेलाई, बिजुली बत्ती पुर्याउनेलाई, धारा पानी दिनेलाई भोट दिने कुरा प्रकाशमा आएका छन् ।
त्यस्तै मकवानपुर, हेटौंडा–१० हाँडीखोला र मनहरी गाविसका जनताले बाँदर आतड्ढ रोक्न उम्मेदवारहरूसँग हात जोडेर अनुरोध गरेका छन् । त्यस क्षेत्रमा ज·ली बाँदरले आलु उखेलेर खाने, घरभित्र पसेर खानेकुरा खाइदिने, टोक्ने, एक्लो देख्दा लखेट्ने, मकै खाइदिने आदि नानाथरी आतड्ढ मचाएका छन् । यस क्षेत्रका उम्मेदवारहरूले पनि बाँदर लखेट्न, खेद्न नानाभाँती उपाय र वाचा गरेका छन् ।
त्यस्तै पर्सा जिल्लाको पश्चिमी क्षेत्रमा भारतीय बदमाशहरूसँग नेपालको बालुवा, गिट्टी र ज·ल बचाउन तथा भारतीय गुन्डाहरूबाट अनायस हुने आक्रमणबाट मतदाताहरूलाई बचाउन अनुरोध गरेका छन् । तर भनिन्छ यस्ताहरूको बिगबिगीबाट नेपालीहरूलाई स्थायी सुरक्षा प्रदान गर्न पर्सा जिल्लाका कुनै पनि पार्टी र उम्मेदवार सक्षम छैन रे ।
तर पनि उम्मेदवारहरूले आफ्ना मतदाताहरूलाई बाघ, भालु, हात्ती र बाँदर अनि भारतीय लुटेराहरूसँग छुटकारा दिलाउन सम्बन्धित निकायको ध्यानाकर्षण गराइसकेको सहर्ष जानकारी गराएका छन् ।
यसका अलावा उम्मेदवारहरूले आफ्ना मतदातालाई रिझाउन तराईमा छठको सझियाघाटमा सबै छठघाट घुमेको, छठको पूजा सर्जाम वितरण गरेको, छठघाट नै निर्माण गरेको तथा बिहनिया घाटमा समेत सबेरै उठेर घाट–घाट घुमेको देखियो ।
सबै ठूला चाडपर्व पन्छिसकेकोले क्षेत्रबाहिर रहेका मतदातालाई बोलाउने काम समेत तीव्र भएको छ । स्मरणीय छ, वीरगंजमा रोजगारको अवसर न्यून हुँदै गएकोले कामको सिलसिलामा यस क्षेत्रका धेरै मतदाताहरू बाहिर छन्, आफ्नो उम्मेदवारहरूलाई विजयी बनाउन आफ्नो क्षेत्रमा फर्कने काम तीव्र गतिमा छ।
संविधानसभा निर्वाचन लक्षित माओवादीको २५ गतेको सोमवारको बन्दले उल्टो असर परेको छ । माओवादी घोषित बन्दका दिन राजनैतिक दलहरूले आफ्नो गाडीघोडा, सवारीसाधन चढेर आनन्दले प्रचारप्रसार गरे, पर्चा पम्पलेट गरेर आफ्नो निर्वाचनको सम्पूर्ण क्षेत्रमा गए भने आम नागरिकले सवारीसाधन नपाएर बच्चाबुच्ची, झोलातुम्बा बोकेर असिन–पसिन हुँदै लामो पैदल यात्रा गरे ।
सङ्क्षेपमा भन्ने हो भने २५ गतेको माओवादी बन्दले राजनैतिक असर पर्नुको सट्टा अन्य बन्दझै जनतालाई सास्ती दियो ।
पत्याउनुस्–नपत्याउनुस् केही दिनपछि नेपाल–भारत सम्बन्ध ‘मजबुत’ पार्ने भन्दै निर्धारित संविधानसभा अगावै आफू समर्थित दलका उम्मेदवारहरूलाई जिताउने भन्दै केही भारतीय दलका नेताहरू नेपाल आउँदैछन् । निर्वाचन होस् अथवा क्रान्ति भारतीयहरू आफ्नो उपस्थिति दर्ज गराउन बिना रोकटोक नेपाल आइ–गइरहन्छन् ।
त्यस्तै यसअघि सधैं आफूलाई हत्या गरिने खतरा रहेको दाबी गर्ने नेताहरू अचेल आफूहरूलाई हराउने षड्यन्त्र भइरहेकोले जिताउन अनुरोध गर्दै हिंडेका छन् ।
यसपालिको निर्वाचनमा मङ्सिर १ गतेदेखि ५ गतेसम्म पाँच दिवसीय सबैभन्दा लामो सार्वजनिक बिदा पनि परेको छ ।