रोजा

–हलीम अन्सारी 
रोजा (व्रत)लाई अरबी भाषामा शौभ र उदूर् भाषामा रोजा र संस्कृत र हिन्दीमा उपवास भनिन्छ । यो धु्रवसत्य हो, रोजा अल्लाहको हुकुम आदेश हो । इस्लाम धर्म मान्नेहरूले रोजालाई अनिवार्यरूपले गर्छन् । इस्लाम धर्म ५ बुँदामा आधारित छ– (क) इमान (ख) नेमाज (ग) रोजा (घ) हज (ङ) जकात ।
    यी बुँदामध्ये एक बुँदा रोजा हो । रोजालाई रहमतको महिना भन्ने गरिन्छ । यो ईश्वरबाट प्राप्त भएको उपहार, इनाम वा सौगात हो ।
    यो रोजा हामीलाई मात्र पाएको होइन । रोजा सबैभन्दा पहिले आएको पुरुष आदम (मनु) माथि पनि अनिवार्य थियो, त्यस्तै अरूनबी र रसुलका उम्मतहरूमाथि पनि फर्ज थियो । जस्तै– नू एलै., इब्राहिम एलै. मुसा एलै. अर्थात् एक लाख चौबीस हजार कमोबेस नबी  र नबीका उम्मत (भक्तजन)माथि फर्ज अनिवार्य थियो ।
    रोजा यस्तो इबादत (पूजा) हो, जुन अल्लाह (ईश्वर)लाई सबैभन्दा प्यारो छ । अरू पूजाको फल फरिश्ता अर्थात्
(देवदूत)हरूले दिन्छन् तर रोजाको फल स्वयं ईश्वर (अल्लाह)ले दिन्छन् ।
    यस रोजाको धेरै नै विशेषता छन् ।
१) हजुर मोहम्मद स. अ.स. ले भन्नुभएको छ– “साबरन (सोबरातवाला महिना) मेरो महिना हो र रमजान ईश्वर (अल्लाह) को महिना हो ।
२) रोजा यानी रमजान महिनाको फल स्वयं अल्लाहले दिन्छन् ।
३) यो महिना (पुण्य) रहमतको महिना हो ।
४)    यो महिना मगेफेरत (पापमुक्ति) को महिना हो ।
५)    यो महिनामा शैतानहरूलाई कैद गरिन्छ ।
६)    यो महिनामा मर्ने व्यक्तिमाथि जहन्नमको आगो हराम मानिन्छ ।
७)    ईश्वर (अल्लाह)ले भन्छन्– “ए इमान राख्ने व्यक्तिहरू, तिमीमाथि रोजा फर्ज अनिवार्य गरिएको छ, तिमीभन्दा पहिले पनि आएका मानिसहरूमाथि अनिवार्य गरिएको थियो तिमी पनि परहेजगार बन ।”
८)    रोजा प्रत्येक बालिग (उमेर पुगेका अर्थात् यौनावस्थामा पुगेका) व्यक्ति, महिला, पुरुष, युवक र बूढाबूढी सबैमाथि अनिवार्य गरिएको छ ।
९)    रमजान महिनाको एउटा खास विशेषता यो छ कि अरू महिनामा सानोभन्दा सानो पुण्यको बदला दसवटा पाइन्छ र भने यसमा त्यही पुण्य ७० गुना बढी पाइन्छ । पुण्यको महत्त्व बढ्न जान्छ । कुनै कुनै किताबमा त के पनि दाबी गरिएको छ भने एउटा पुण्यको बदला ईश्वर (खुदा) ले बेहिसाब (धेरैधेरै) दिन्छन् ।
१०)    यस महिनाको खास विशेषता यो छ कि जहन्नमको ढोका बन्द गरी जन्नतको आठौं ढोका खोलिदिन्छ ।
११)    यस महिनामा नै मुसलमानहरूको पवित्र किताब कुरआन नाजील (अवतरित) भएको थियो ।
१२)    यस महिनामा शबेकद पर्छ, शबेकदर भनेको यस्तो रात हो जसले सबैभन्दा बढी पुण्य दिन्छ । यस रातमा गरेको पुण्य एक हजार महिनाभन्दा बढी पुण्यको रात हो । यस रातमा नै कुरआन शरीफ अवतरित भयो ।
१३) यस रातमा ईश्वरका दूत जिब्रील आफ्नो दाहिने हातमा झन्डा लिएर आएर काबाको छतमा झन्डा गाड्छन् र आफ्नो समूहलाई लिएर पूरा पृथ्वीमा घुम्छन् र पुण्य गर्ने व्यक्तिहरूसँग हात पनि मिलाउँछन् ।
१४)    ईश्वर भन्छन्: निस्सन्देह यो
कुरआनलाई शबेकद्रको रातमा अवतरित गरेको हुँ । शबेकद्रको रात तिमीलाई के थाहा यो रात १००० महिना अफजल
(राम्रो र ठूलो) रात हो ।
१५)    यस महिनामा श्रद्धालु अर्थात् भक्तले २० रेकात तराबी पढ्छन् । कहींकहीं १२ रेकाअत तेरावीह (नेमाज) पढ्ने गर्छन् ।
    यस महिनामा अर्को धर्म मान्ने यहुदीले पनि स्वर्ग पाएका छन् ।
    यदि यहुदीले आफ्नो छोरा तथा बालबच्चाहरूलाई भन्छ– हेर यो महिना रमजानको महिना हो । यसमा मुसलमान तथा उनका बच्चाहरू रोजा (उपवास) रहन्छन्, तिमीहरू उनीहरूको सामुन्ने खाना नखाऊ, नत्र पाप लाग्छ ।
    उताबाट फर्कदा यहुदी आफ्ना बच्चालाई मुस्लिम बच्चाहरूको सामुन्ने केरा खाएको पाए । यहुदी रिसाएर आफ्नो बच्चालाई रिसाएर एक थप्पड हिर्काए । केही दिनपछि यहुदीको मृत्यु भयो । हाम्रा नबीले उनलाई स्वर्गमा देखे र नबीले उनीसँग सोधे– तिमीले कुन पुण्य गर्‍यौ जसले गर्दा स्वर्ग पायौ ?
यहुदीले भने– मैले रमजान महिनाको इज्जत गरें र आफ्नो छोरा र बच्चाहरूलाई रमजान मुसलमानहरूको सामुन्ने केही नखान मनाही गरे । यो कुरा ईश्वरलाई राम्रो लाग्यो र ईश्वरले मलाई स्वर्ग दिए ।
दोआ
१) इफतार (रोजा) खोलने दोआ: अल्लाहुम्म सुमतो व बिक आमन्तु त अलैक तोकलतो व अला रिजकेक आफतरेतो ।
२)    बे शौमे गदीन मिन सहेर रमजान, हाजा
३)    गुनाह (पाप) बाट मुक्ति दिलाउने दोआ: अल्लाहुम्म इन्नक अफुवून तुहिब्बूल अफत फअफु अन्नी
४)    तरावीहको दोआ: सुबहान जिलमुक्तिक बल मलकूत
– सुबहान जिल इज्जती बल अजमीत वल हैयवती वल कूदरती वले किब्रीयाए वल जबूरूत, सुबहानल मलेकिल हैयील्लुज । ला यनामो तला यमुतो सुबहुन कूद्दुसुन रब्बो ना व रब्बुल । मलाएकती तर्रूह, अल्लाहुम्म अजीरना मिन्ननार, अल्लाहुम्म अजोरना मिनसे नार, अल्लाहुम्म । अजिरनो मिननार ।
–मुर्ली, वीरगंज–१५