कुनै पनि बलियो घरलाई कमजोर बनाउनु छ भने त्यसमा मुसा लगेर छोड्नुपर्छ । मुसाहरूको प्रवेशले कहिले पनि कुनै घर बलियो हुन सक्दैन किनभने मुसाले जहिले पनि काट्ने कार्य मात्र गर्दछ । सि·ो चीजलाई टुक्राटुक्रा पार्नुछ भने मुसाको उपस्थिति गराउनुपर्छ त्यसपछि त्यहाँ भएको सारा चीज जो मुसाको कामको छ त्यो पनि जो कामको छैन त्यो पनि सबैलाई उसले काटेर बर्बाद गरिदिन्छ ।
नेपाली राजनीतिमा विगत लामो समयदेखि मुसाहरूको रजाइँ हुँदै आएको इतिहास छ । चाहे त्यो सामन्तीतन्त्रका परिचायक राजतन्त्र होस् वा बुर्जुवाहरूको गढ नेपाली काङ्ग्रेस होस् अथवा दक्षिणपन्थी वामपन्थीको बलियो किल्ला नेकपा एमाले नै किन नहोस् । यी सबैले मुसाको पीडा विगतमा भोगिसकेको छ । नेपालको राजनीतिक पार्टीहरूमा चाहे राजावादी पार्टी होस् वा तथाकथित प्रजातन्त्रवादी पार्टीहरू वा वामपन्थी पार्टीहरू नै किन नहोस् यिनीहरू सबैको समान पीडा भनेको पार्टीभित्र समयसमयमा मौलाउने गरेको अवसरवादरूपी मुसा नै हो । वास्तवमा अवसरवाद वनमारा झारझैं हुन्छ, जसले हेर्दाहेर्दै सारा ज·ललाई ध्वस्त गरिदिन्छ ।
यतिखेर नेपाली राजनीति इतिहासकै सबैभन्दा कठिन र जटिल मोडमा आइपुगेको छ । एकातर्फ देशमा हजारौं वर्षदेखि चल्दै आएको सामन्ती राजतन्त्र समाप्त भइसकेको छ भने सो ठाउँमा सङ्घात्मक गणतन्त्र स्थापित भइसकेको छैन । दलीय अविश्वासको कारण राजनीतिक पार्टीहरू आफ्नो अस्तित्वलाई आपैंmले निस्तेज गर्नेगरी कर्मचारी प्रशासनको हातमा देशको नेतृत्व सुम्पिन पुगेको छ । नेपाली समाजको चेतनास्तर दसबर्से युद्ध तथा शान्तिपूर्ण आन्दोलनहरू तथा इतिहासमैं कहिले नभएको विशिष्ट खालको मधेस आन्दोलनसमेतले गर्दा नेताहरूको राजनीतिक नैतिकताभन्दा निकै माथि पुगिसकेको छ । जनता यतिखेर पहिचानसहितको सङ्घीयता तथा सङ्घीयतासहितको संविधान संविधानसभाबाटै निर्माण गर्न चाहन्छ, तर हाम्रा नेताहरू खासगरी नेपाली काङ्ग्रेस र नेकपा एमालेलाई जनताको यो चेतना पाच्य हुन सकिरहेको छैन । उनीहरूको दृष्टिकोणमा नेपालमा सङ्घीयता चाहिन्छ तर भारतीय पाराको जो रूपमा हेर्दा सङ्घीयता देखिन्छ, गणतन्त्र र प्रजातन्त्रको विश्वमैं उत्कृष्ट नमुनाझै देखिन्छ तर वास्तवमा करोडौं भारतीय जनतालाई त्यसले फगत बीस रुपियाँमा आफ्नो दैनिक जीवन गुजार्न बाध्य पारिरहेको छ । गरिबी र अशिक्षाले चौतर्फीरूपमा घेरिएका भारतीय नागरिकहरूको टाउको गनेर टाटा, बिडला, अम्बानी, डालमिया र गोयन्काजस्ता मुठ्ठीभरका दलाल पूँजीपतिहरूले मात्र भारतीय सङ्घीयता र गणतन्त्रको वा प्रजातन्त्रको फाइदा उठाइरहेका छन् । पूर्णरूपेण कमिशनको गोलचक्करमा राजनीतिक तथा
ब्युररोक्रेसीलाई फसाएर करोडौं जनतालाई क·ाल बनाएर सीमित व्यक्तिहरू मालामाल भइराख्ने दलालहरूको चकचकी हुने भारतीय पाराको राजनीतिक व्यवस्था हाम्रा संसदीय व्यवस्थाका हिमायती राजनीतिक पार्टीहरू भित्र्याउन चाहन्छन् । सारमा उही लुटखसोट र भ्रष्टाचारलाई बढावा दिने तथा महँगी र बेरोजगारीलाई बढाउँदै लग्ने राजनीतिक व्यवस्था यिनीहरूलाई चाहिएको हो । नेताहरूलाई मोटाउन पाए अरू केही पनि चाहिन्न । जनताको न यिनीहरूलाई चिन्ता छ, न माया नै । जनताको थोरै पनि जवाफदेहिता यिनीहरूमा हुने हो भने यतिबेला यिनीहरू संविधानसभा चुनावको तयारीमा लाग्थे तर यसको ठीक उल्टो यतिबेला यिनीहरू जनताविरुद्ध संविधानसभा निर्वाचन हुन नदिन, भाँड्न तथा यसलाई टार्न र सकेसम्म लामो समयसम्म मुलुकलाई अनिर्णयको बन्दी बनाइराख्न चाहन्छन् । बिना मतलबको मुद्दाहरू उठाएर आपैंmले सहमति प्रदान गरेर बनाएको खिलराज रेग्मीको सरकार तथा सिफारिस गरेको अख्तियार प्रमुख लोकमान कार्कीको विरोधजस्तो क्रियाकलापमा अग्रसर हुनु भनेको कालान्तरमा चुनावबाट भाग्न खोज्नुमात्र हो भन्ने कुरा सबैले बुझेकै कुरो हो ।
जनान्दोलन दुईको भावनाविपरीत तथा संविधानसभाको चुनावअगाडि संसद्वादी दलहरूले आमरूपमा जनतासँग माफी मागेर अब उप्रान्त सुध्रिने भनेर गरेको बाचासमेत बिर्सेको देखिन्छ । विगतमा पाँच वर्षदेखि दलका नेताहरूको चरित्र जनपक्षीय नदेखिएको साथै भ्रष्टाचारमा लिप्त रहेको तथा कुर्सीको खेलमैं सम्पूर्ण समय बर्बाद गरी संविधान निर्माणसमेत नगरेको कुरा जनताले आफ्नै आँखाअगाडि प्रस्ट नै देखेको हुनाले यिनीहरू चुनावमा जनताद्वारा पराजित गरिने भयले पनि चुनावको पक्षमा नलागेको देखिन्छ ।
यति बेला विभिन्न पार्टीहरूबाट पार्टी परित्याग गर्ने र अमुक पार्टीमा प्रवेश गर्नेको ठूलो लहर देखिएको छ । कुनै पनि पार्टीमा अरू पार्टीको कार्यकर्ताहरू पार्टी परित्याग गरेर आउने कुरा स्वागतयोग्य हो । त्यसमा झन् उच्चस्तरीय नेताहरू नै पार्टी परित्याग गरेर आउनु, त्यो पनि चुनावको मुखमा, योभन्दा अरू दु:खद कुराहरू के होला जनताको बीचमा स्थापित पार्टीको लागि । तर साथसाथै पार्टीहरूले के पनि बुझ्न जरुरी छ भने पार्टीभित्र आउने व्यक्तिको चरित्र, चिन्तन र नियत के हो ? जुनसुकै जिम्मेवारी छोडेर आउने गरे तापनि आएको कारण के हो ? आगामी निर्वाचनमा आफ्नो हार निश्चित देखेरै पार्टी परित्याग गरी केवल चुनाव जित्ने मनोविज्ञानले अभिप्रेरित भएर आएको हो कि भन्ने कुरो बुझ्न जरुरी छ । गत संविधानसभामा खसेको मत हेर्दा वामपन्थीहरूको जनसमुदायभित्र पूर्ण बहुमत छ । संविधानसभामा यिनीहरूको उपस्थिति साठी प्रतिशत थियो तर पनि यिनीहरूले जनताको पक्षमा किन संविधान बनाउन सकेनन् ? यसको एकमात्र जवाफ छ कम्युनिस्ट नेताहरूको अवसरवादी चरित्र र चिन्तन । यिनका पछाडि जनता तथा कार्यकर्ता होऊन्–नहोऊन् यसले यिनीहरूलाई कुनै फरक पर्दैन तर पार्टीको अध्यक्ष र महासचिवजस्तो पगरी लगाउन पाए पुग्छ । निर्वाचनमा यिनको जमानत जोगिने आधारमा नभए पनि मन्त्री बन्ने वा माननीय बन्ने आश्वासन मात्र पाएमा आफूले खाँदै आएको थालमा यिनीहरू एउटा होइन हजारौं प्वाल पार्न तयार रहन्छन् । नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनको यही चरित्रले गर्दा यति बेला दुई दर्जनभन्दा पनि बढी कम्युनिस्ट पार्टीहरू सेनाबिनाका सेनापतिजस्तै अवस्थामा रहेका छन् । नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलनमा जति खतरा प्रतिगमनकारीहरूबाट भएको छैन त्योभन्दा बढ्ता गद्दारी हँसिया–हथौडाका झन्डा ओढेका प्रतिक्रियावादीका दलालहरूबाट हुँदै आएको यथार्थ सबैको अगाडि प्रस्टै छ । झापा विद्रोहका शहीदहरूको रगत बेचेर केवल सरकारको लागि दलाली गर्ने र राजतन्त्रको पाइतालासमेत चाट्न तयार हुने गरेको एमालेको अवसरवादी दक्षिणपन्थी चरित्र कसलाई थाहा छैन ? नेपाली काङ्ग्रेसजस्तो घोर दक्षिणपन्थी चरित्रका पार्टीसँग साँठगाँठ गर्न सक्ने तर माओवादीहरूसँग एक पाइला पनि सँगै जान तयार नहुने एमाले चरित्र दुनियाँले बुझिसकेको छ । त्यसैले त्यस्ता पार्टी जो हिजोको दिनमा विशाल र सशक्त थिए, तिनीहरूलाई प्वाल पारेर डुबाउने मुसाहरू नै ज्यान जोगाउन अहिले माओवादीमा प्रवेश गर्न थालेको हो कि भन्ने बुझ्नु जरुरी छ । मुसाको काम एकता खण्डित गरी कमजोर बनाउनु र मझधारमा डुबाइदिनु हो । यसतर्फ सचेत हुनैपर्छ, होइन भने भीरबाट लड्ने गाईलाई रामराम भन्न सकिन्छ काँध थाप्न सकिन्न ।
