गम्भीरा सहनी, जीतपुर, ११ भदौ/
नेपाल र भारत सरकारको सहमति बमोजिम नेपाल–भारतबीच ५ वटा सीमा नाकाहरूमा रेल्वे लाइन निर्माण गरी प्रस्तावित मेची–महाकाली रेल्वे लाइनको बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइन निर्माणको विस्तृत डिजाइन कार्य पहिलो चरणमा भइरहेको छ । डिजाइन कार्य सम्पन्न गर्ने लक्ष्य २०६९ साल पौष मसान्त भएको रेल्वे तथा मेट्रो विकास आयोजना काठमाडौंले जनाएको छ ।
बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइन निर्माणले पर्न सक्ने सामाजिक तथा वातावरणीय प्रभावको विस्तृत अध्ययन गरी वातावरणीय प्रभाव मूल्याड्ढन प्रतिवेदन ३ महिनाभित्र पेश गर्नुपर्छ र त्यसपछि ३ महिनाभित्र रेल्वे लाइनमा पर्ने जग्गाको मूल्याड्ढन, मुआब्जा वितरण, जग्गा अधिग्रहणको व्यवस्थापन आगामी ६ महिनाभित्र गरेर वर्ष २०७०–०७१ मा निर्माण काम शुरू गर्ने लक्ष्य रहेको सामाजिक तथा वातावरणीय अध्ययन टोलीका समाजशास्त्री मनोज लालले एक भेटमा प्रतीकलाई बताए ।
नेपाल–भारत सीमामा निर्धारित ५ वटा रेल्वे लाइनहरू जयनगर–वर्दिवास ६८ कि.मि, जोगबनी– विराटनगर १८ कि.मि, नौतनवा–भैरहवा १५ कि.मि, रुपैडिया–नेपालगंज १२ कि.मि र न्यू जलपाईगुडी–काकडभिटा ४० कि.मि रेल्वे विस्तार काम भारत सरकारले आफैं गरिदिने जनाएको छ । पहिलो चरणमा जयनगर–बर्दिवास र जोगबनी–विराटनगर रेल्वे लाइन विस्तारका लागि नेरु १० अर्ब ४० करोडमध्ये जोगबनी–विराटनगर १८ कि.मि रेल्वे लाइन निमार्णका लागि रु. २ अर्ब ३८ करोड र जयनगर–बर्दिवास ६८ कि.मि रेल्वे लाइन निर्माणका लागि रु. ८ अर्ब २ करोड भारत सरकारले छुट्याएको समाचारमा जनाइएको छ ।
जयनगर–बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइन अन्तर्गत जयनगर–बर्दिवास ६८ कि.मि रेल्वे लाइन निमार्ण काम भारत सरकारको अनुदान सहयोगमा पूरा हुन्छ भने बर्दिवास–सिमरा १ सय २ कि.मि र सिमरा–वीरगंज ३४ कि.मि रेल्वे लाइन निर्माणका लागि नेपाल सरकारले कार्ययोजना सार्वजनिक गरी प्रारम्भिक काम शुरू गरेको छ । निर्माणाधीन सो रेल्वे लाइन एकल ट्रयाकको हुन्छ र यसमा द्रुत गतिको विद्युतीय रेल सेवा सञ्चालन हुन्छ । रेल सेवाको अधिकतम गति प्रतिघण्टा १६० किमि हुने जनाइएको छ ।
बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज १३६ कि.मि दूरीमा ५ जिल्लाका ३८ वटा गाविसहरू प्रभावित हुनेछन् । सो रेल्वे लाइनको निर्माणले पर्सा जिल्लाका ९ गाविस चोर्नी, बेल्वा, लालपर्सा, हरपतगंज, बगही, सिर्सिया, रामगढवा, भवानीपुर, उदयपुर घुर्मी, बारा जिल्लाको १० गाविस कोल्भी, परसौना, हरैया, करैया, सिहोर्वा, मनहर्वा, फत्तेपुर, डुमरवाना, सिमरा, जीतपुर, रौतहट जिल्लाका ५ गाविस पौराई, सन्तसुर, रङपुर, लक्ष्मिनिया, कनकपुर, सर्लाही जिल्लाका १० गाविस गौरीशड्ढर, भक्तिपुर, रानीगंज, ईश्वरपुर, लालबन्दी, लेकगंज, घुरकौली, हरिवन, ढु·ेखोला, कर्मैया र महोत्तरी जिल्लाका ४ गाविस किसान नगर, बर्दिवास, रामनगर र बेलगाछी प्रत्यक्ष प्रभावित हुने प्राप्त विवरणमा जनाइएको छ ।
पूर्व–पश्चिम राजमार्गको दक्षिणी भागमा यो रेल्वे लाइन विस्तार गरिने यस रेल्वे लाइनको रेखाड्ढनमा सबभन्दा छोटो दूरी, कमभन्दा कम व्यक्तिगत घर जग्गाको क्षति, कमभन्दा कम वन विनाश तथा बढीभन्दा बढी सुविधाजनक स्थानमा स्टेशन निर्माण हुने, स्थानीय बासिन्दाको आवागमन तथा बसाइमा रेल्वे लाइनले कुनै समस्या नल्याउने गरी थप संरचना निमार्ण गर्ने, खतरा तथा जोखिम न्यून गर्ने सहित कम लागत एवं कम समयमा रेल्वे लाइन निर्माण गर्ने गरी रेखाड्ढन गरिएको जनाइएको छ ।
बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइनको विस्तृत अध्ययन प्रतिवेदनसहित मूल्याड्ढन, डिजाइन, मुआब्जा वितरण, जग्गा अधिग्रहण चालू आव २०६९–०७० मा पूरा गर्ने लक्ष्य छ भने ५ वटै रेल्वे लाइनको निर्माण काम १५ वर्षभित्र पूरा गर्ने कार्ययोजना छ । बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइन निर्माण काम आगामी ३ वर्षमा पूरा गरेर वीरगंज सुखा बन्दरगाहको रेल्वे लाइनमा जोड्ने कार्ययोजना भएको रेल्वे तथा मेट्रो विकास आयोजना काठमाडौंका सुपरिन्टेन्डेन्ट इन्जिनियर ( सुई ) राजेश्वरमान सिंहले प्रतीकलाई फोन सम्पर्कमा बताए ।
राजनीतिक, प्राविधिक, प्राकृतिक अवरोध तथा सरकारी कुनै किसिमको रोकछेक नभए तोकिएको समयभित्र सो रेल्वे लाइनको निमार्ण काम पूरा गर्ने फुल ब्राइट कन्सलटेन्सी प्रा.लि काठमाडौंका एक प्राविधिकले बताए ।
नेपाल र भारत सरकारको सहमति बमोजिम नेपाल–भारतबीच ५ वटा सीमा नाकाहरूमा रेल्वे लाइन निर्माण गरी प्रस्तावित मेची–महाकाली रेल्वे लाइनको बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइन निर्माणको विस्तृत डिजाइन कार्य पहिलो चरणमा भइरहेको छ । डिजाइन कार्य सम्पन्न गर्ने लक्ष्य २०६९ साल पौष मसान्त भएको रेल्वे तथा मेट्रो विकास आयोजना काठमाडौंले जनाएको छ ।
बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइन निर्माणले पर्न सक्ने सामाजिक तथा वातावरणीय प्रभावको विस्तृत अध्ययन गरी वातावरणीय प्रभाव मूल्याड्ढन प्रतिवेदन ३ महिनाभित्र पेश गर्नुपर्छ र त्यसपछि ३ महिनाभित्र रेल्वे लाइनमा पर्ने जग्गाको मूल्याड्ढन, मुआब्जा वितरण, जग्गा अधिग्रहणको व्यवस्थापन आगामी ६ महिनाभित्र गरेर वर्ष २०७०–०७१ मा निर्माण काम शुरू गर्ने लक्ष्य रहेको सामाजिक तथा वातावरणीय अध्ययन टोलीका समाजशास्त्री मनोज लालले एक भेटमा प्रतीकलाई बताए ।
नेपाल–भारत सीमामा निर्धारित ५ वटा रेल्वे लाइनहरू जयनगर–वर्दिवास ६८ कि.मि, जोगबनी– विराटनगर १८ कि.मि, नौतनवा–भैरहवा १५ कि.मि, रुपैडिया–नेपालगंज १२ कि.मि र न्यू जलपाईगुडी–काकडभिटा ४० कि.मि रेल्वे विस्तार काम भारत सरकारले आफैं गरिदिने जनाएको छ । पहिलो चरणमा जयनगर–बर्दिवास र जोगबनी–विराटनगर रेल्वे लाइन विस्तारका लागि नेरु १० अर्ब ४० करोडमध्ये जोगबनी–विराटनगर १८ कि.मि रेल्वे लाइन निमार्णका लागि रु. २ अर्ब ३८ करोड र जयनगर–बर्दिवास ६८ कि.मि रेल्वे लाइन निर्माणका लागि रु. ८ अर्ब २ करोड भारत सरकारले छुट्याएको समाचारमा जनाइएको छ ।
जयनगर–बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइन अन्तर्गत जयनगर–बर्दिवास ६८ कि.मि रेल्वे लाइन निमार्ण काम भारत सरकारको अनुदान सहयोगमा पूरा हुन्छ भने बर्दिवास–सिमरा १ सय २ कि.मि र सिमरा–वीरगंज ३४ कि.मि रेल्वे लाइन निर्माणका लागि नेपाल सरकारले कार्ययोजना सार्वजनिक गरी प्रारम्भिक काम शुरू गरेको छ । निर्माणाधीन सो रेल्वे लाइन एकल ट्रयाकको हुन्छ र यसमा द्रुत गतिको विद्युतीय रेल सेवा सञ्चालन हुन्छ । रेल सेवाको अधिकतम गति प्रतिघण्टा १६० किमि हुने जनाइएको छ ।
बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज १३६ कि.मि दूरीमा ५ जिल्लाका ३८ वटा गाविसहरू प्रभावित हुनेछन् । सो रेल्वे लाइनको निर्माणले पर्सा जिल्लाका ९ गाविस चोर्नी, बेल्वा, लालपर्सा, हरपतगंज, बगही, सिर्सिया, रामगढवा, भवानीपुर, उदयपुर घुर्मी, बारा जिल्लाको १० गाविस कोल्भी, परसौना, हरैया, करैया, सिहोर्वा, मनहर्वा, फत्तेपुर, डुमरवाना, सिमरा, जीतपुर, रौतहट जिल्लाका ५ गाविस पौराई, सन्तसुर, रङपुर, लक्ष्मिनिया, कनकपुर, सर्लाही जिल्लाका १० गाविस गौरीशड्ढर, भक्तिपुर, रानीगंज, ईश्वरपुर, लालबन्दी, लेकगंज, घुरकौली, हरिवन, ढु·ेखोला, कर्मैया र महोत्तरी जिल्लाका ४ गाविस किसान नगर, बर्दिवास, रामनगर र बेलगाछी प्रत्यक्ष प्रभावित हुने प्राप्त विवरणमा जनाइएको छ ।
पूर्व–पश्चिम राजमार्गको दक्षिणी भागमा यो रेल्वे लाइन विस्तार गरिने यस रेल्वे लाइनको रेखाड्ढनमा सबभन्दा छोटो दूरी, कमभन्दा कम व्यक्तिगत घर जग्गाको क्षति, कमभन्दा कम वन विनाश तथा बढीभन्दा बढी सुविधाजनक स्थानमा स्टेशन निर्माण हुने, स्थानीय बासिन्दाको आवागमन तथा बसाइमा रेल्वे लाइनले कुनै समस्या नल्याउने गरी थप संरचना निमार्ण गर्ने, खतरा तथा जोखिम न्यून गर्ने सहित कम लागत एवं कम समयमा रेल्वे लाइन निर्माण गर्ने गरी रेखाड्ढन गरिएको जनाइएको छ ।
बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइनको विस्तृत अध्ययन प्रतिवेदनसहित मूल्याड्ढन, डिजाइन, मुआब्जा वितरण, जग्गा अधिग्रहण चालू आव २०६९–०७० मा पूरा गर्ने लक्ष्य छ भने ५ वटै रेल्वे लाइनको निर्माण काम १५ वर्षभित्र पूरा गर्ने कार्ययोजना छ । बर्दिवास–सिमरा–वीरगंज रेल्वे लाइन निर्माण काम आगामी ३ वर्षमा पूरा गरेर वीरगंज सुखा बन्दरगाहको रेल्वे लाइनमा जोड्ने कार्ययोजना भएको रेल्वे तथा मेट्रो विकास आयोजना काठमाडौंका सुपरिन्टेन्डेन्ट इन्जिनियर ( सुई ) राजेश्वरमान सिंहले प्रतीकलाई फोन सम्पर्कमा बताए ।
राजनीतिक, प्राविधिक, प्राकृतिक अवरोध तथा सरकारी कुनै किसिमको रोकछेक नभए तोकिएको समयभित्र सो रेल्वे लाइनको निमार्ण काम पूरा गर्ने फुल ब्राइट कन्सलटेन्सी प्रा.लि काठमाडौंका एक प्राविधिकले बताए ।