$type=ticker$count=12$cols=4$cate=0

उच्च रक्तचापका कारण र बच्ने उपायहरू

SHARE:

– डा. रवीन्द्रकुमार ठाकुर  
 विश्वभरि करिब २६ प्रतिशत मान्छे उच्च रक्तचापको समस्याले पीडित छन् । प्रत्येक वर्ष मई १७ को दिन उच्च रक्तचाप दिवस मनाइन्छ । यो समस्या दिन प्रतिदिन बढ्दै गइरहेको छ र जनस्वास्थ्य समस्याको रूपमा देखा पर्न थालेको छ । हाम्रो देशमा शिक्षा तथा स्वास्थ्य चेतनाको अभावमा उच्च रक्तचापले शरीरमा नकारात्मक प्रभाव पर्न थालेपछि मात्र समस्याको रूपमा लिने गरिन्छ । उच्च रक्तचाप विश्वव्यापी समस्या हो र यसलाई समयमा नै नियन्त्रण गर्न जरुरी छ । नत्र बिरामीको ज्यानसमेत जान सक्छ । रक्तनलीमा बग्ने रगतको तेर्सो दबाब नै रक्तचाप हो । रक्तचाप एउटा साधारण खाले यन्त्र जसलाई हामी एसफैगिनोमिटर भन्दछौं, त्यसको मदतले नापिन्छ । सामान्य तथा एउटा स्वस्थ मान्छेको रक्तचाप माथि ११० देखि १४० सम्म र तल ६० देखि ९० सम्म हुने गर्दछ र यसलाई एमएम अफ एचजीमा नापिन्छ । माथिल्लो रक्तचापलाई हामी सिसटोलिक रक्तचाप भन्दछौं र तल्लो रक्तचापलाई डायसटोलिक रक्तचाप भनिन्छ । सिसटोलिकको बेलामा मुटु खुम्चिने र डायसटोलिकको बेलामा मुटु आराम गर्ने गर्दछ । उच्च रक्तचाप भन्नाले सिसटोलिक रक्तचाप १४० एमएम अफ एचजीभन्दा माथि र डायसटोलिक रक्तचाप ९० एमएम अफ एचजीभन्दा माथि हुनुपर्दछ । कहिलेकाहीं डायसटोलिक रक्तचाप ९० एमएम अफ एचजीभन्दा कम र सिसटोलिक रक्तचाप १४० एमएम अफ एचजीभन्दा माथि हुन्छ, जसलाई हामी आइसोलेटेड सिसटोलिक रक्तचाप भन्दछौं ।
    उच्च रक्तचापलाई पनि रक्तचापको आधारमा विभिन्न भागमा वर्गीकरण गरिएको छ ।
    ९० प्रतिशत उच्च रक्तचापको रोगी जसमा उच्च रक्तचाप के कारणले भएको हो ठम्याउन गार्‍हो हुन्छ । अर्थात् उच्च रक्तचाप के कारणले भएको हो थाहा हुँदैन, त्यसलाई हामी भ्ककभलतष्ब िज्थउभचतभलकष्यल भन्दछौं । करिब दस प्रतिशत बिरामीमा उच्च रक्तचापको कारण थाहा हुन्छ र त्यसलाई हामी क्भअयलमबचथ ज्थउभचतभलतष्यल भन्दछौं । क्भअयलमबचथ ज्थउभचतभलतष्यल को प्रमुख कारणहरू निम्नलिखित छन्–
१) मृगौलाको समस्या जस्तै: क्रोनिक ग्लोमेरुलो नेफराइटिस र क्रोनिक पाइलो नेफराइटिस ।
२) एडरिनल ग्लायन्डको ट्यूमर जस्तै: फियो क्रोमोसाइटोमा ।
३)    अयोरटाको खुम्चाइ ।
४)    टौकसेमिया अफ प्ेरगनेन्सी ।
    उच्च रक्तचापले बिरामीको आर्थिक र पारिवारिक समस्याको साथसाथै शरीरको विभिन्न अ·मा कुप्रभाव पार्दछ र मान्छेको जीवन कठिन हुन जान्छ र मृत्यु पनि हुन सक्छ ।
    उच्च रक्तचापले गर्दा हार्ट अटैक, हार्ट फेलियर, एनजाइनापेक्टोरिस हुन सक्छ । त्यस्तै मस्तिष्कमा स्ट्रोक, हाइपरटेनसिभ इनसेफालोपैथी र मासकुलर डिमेनसिया हुन्छ । रिनल फेलियोरको साथै आँखामा पनि नराम्रो असर पार्छ ।
    त्यसैले रक्तचापलाई हामीले नियन्त्रणमा राख्नुपर्दछ र उच्च रक्तचापको विभिन्न जोखिमबाट बेलैमा बच्न सक्छौं ।
    उच्च रक्तचाप नियन्त्रणको लागि उच्च रक्तचापको जोखिमका कारणहरूतिर ध्यान दिन जरुरी छ । जोखिमका कारणहरूलाई हामी दुई भागमा बाँड्न सक्छौं ।
१) अपरिवर्तनशील जोखिमका कारण जस्तै: उमेर, लि·, वंशानुगत प्रभाव र इथिनिसिटी । यो बिरामीको वशमा हुँदैन, त्यसैले परिवर्तनशील जोखिमका कारणहरू जसलाई हामी नियन्त्रण गर्न सक्छौं । त्यसमा ध्यान दिन नितान्त आवश्यक छ ।
परिवर्तनशील कारण
१)    मोटोपन: शरीरको वजन बढ्दै गएमा रक्तचाप बढ्ने सम्भावना धेरै बढी हुन्छ र बिरामीले शरीरको वजन कम गर्‍यो भने रक्तचाप घट्छ । यदि दस किलो वजन कम गर्न सकियो भने सिसटोलिक रक्तचाप ५ देखि २० मिलिलिटर अफ मरकरी घट्ने सम्भावना हुन्छ । बिरामीले आफ्नो शरीरको वजन सामान्य पार्नुपर्ने हुन्छ । उसको बडीमास इन्डेक्स १८.५ देखि २४.९ भित्र हुनुपर्दछ नत्र पेटको मोटाइ खतरापूर्ण हुन्छ ।
२) खानपान: चिल्लो पदार्थ धेरै कम खाने र फलफूल, सागपात अत्यधिक मात्रामा खानुपर्ने हुन्छ । उच्च रक्तचापको रोगीले धूमपान गर्नुहुँदैन र कसैले गरिरहेको छ भने धूमपान त्याग्नु बेस हुन्छ । रक्सी सेवन कम गर्नुपर्दछ र पाँच युनिटभन्दा बढी प्रतिदिन खानुहुँदैन ।
नुन: ५ ग्रामभन्दा बढी नुन खानुहुँदैन । पोटासियम, क्यालसियम र मैगनेसियमले उच्च रक्तचाप घटाउन मदत गर्दछ । फाइबर भएको खानेकुरा खानुपर्दछ ।  यसले मुटुको लागि घातक कोलेस्ट्रोल र एलटिएल घटाउन मदत गर्दछ ।
३) व्यायाम: प्रत्येक दिन आधा घण्टा व्यायाम गर्न जरुरी छ ।
४)    परिवार नियोजनको चक्कीले पनि उच्च रक्तचाप समस्या ल्याउन सक्छ ।
५)    वातावरणीय प्रभाव जस्तै आद्रता, होहल्ला, तापक्रमले पनि प्रभाव पारिरहेको हुन्छ र मानसिक तथा शारीरिक तनावलाई पनि नियन्त्रणमा राख्नुपर्छ ।
६)    ४५ वर्षभन्दा बढी उमेरको मान्छेले नजिकको स्वास्थ्य चौकीमा गएर रक्तचाप समय–समयमा जचाउनु बेस हुन्छ ।
७)    चिकित्सकले यदि उच्च रक्तचापको औषधिसेवन गर्न सल्लाह दिनुभएको छ भने सल्लाहअनुसारको औषधि नटुटाइकन खानुपर्ने हुन्छ ।
    अत: माथि उल्लिखित क्रियाकलापबाट उच्च रक्तचापलाई हामी केही हदसम्म नियन्त्रण गर्न सक्छौं र त्यसबाट हुने जोखिमलाई धेरै हदसम्म कम गर्न सक्छौं र सकुशल जीवनयापन गर्न सकिन्छ । यसको लागि बुद्धिजीवी, पत्रकार, स्वास्थ्यकर्मीलगायतले बिरामीलाई समय–समयमा सुझाव र सल्लाह दिनुहुन अनुरोध गर्दछु ।
neelambAd
Name

(स्थानीय समाचार ,1, %प्रमुख समाचार ,1, खेलकूद ,25, मन्तव्य ,3, सम्पादकीय ,27,(७ अप्रिल–विश्व स्वास्थ्य दिवसको उपलक्ष्यमा),1,(सन्दर्भ: ५८ औं राष्ट्रिय सहकारी दिवस,1,(स्थानीय समाचार,7,%प्रमुख समाचार,3,१५ अगस्त,6,२० चैत्र २०७१),1,२०७७ सालको वार्षिक राशिफल,1,main news,8,pramuk samachar,1,recent,5,अन्तरार्टिय समाचार,10,अन्तराष्ट्रिय समाचार,105,अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस,1,अन्तर्वार्ता,28,अर्थ विशेष,129,अर्थ-उद्योग-वाणिज्य,710,अर्थ–उद्योग–वाणिज्य,29,अर्थविशेष,390,असार १५: धान दिवस,1,आइतवार विशेष,441,आजको बहस,16,आयुर्वेद,77,आर्थिक समाचार,136,आलेख,3,इतिहास,11,उपन्यास,11,एकाङ्की,4,एकाङ्की नाटक,2,कथा,55,कबीरा खडा बजार,216,कविता,44,कानुनी परामर्श,61,कुरोको चुरो,41,कृति समीक्षा,3,खेलकूद,1780,खोजीनीति,2,गजब,2,गुड फ्राइडे,1,गुरुनानक जयन्ती,1,गुरुनानक देव जयन्ती विशेष,1,चिठ्ठी,1,चियोचर्चा,1,जनसरोकार,2,जीवनी,2,जीवशास्त्र,1,जीवेम शरदः शतम्,1,जीवेम शरद: शतम्,1,जैव विविधता दिवस,1,टाकन–टुकन,54,टाकनटुकन,18,तथ्याङ्क,1,दृष्टिकोण,1,धन्वन्तरि जयन्ती,1,धर्म दर्शन,5,धर्म संस्कृति,10,धर्म–संस्कृति,115,नारी हस्ताक्षर,3,नारी हस्ताक्षर,6,नियतिको फल,1,नियात्रा,2,नीति वचन,1,पाठक पत्र,54,पाठक प्रतिक्रिया,22,पाठक मञ्च,58,पाठकमंच,42,पुस्तक समीक्षा,10,पोषण,2,पोषण/आहार,3,प्रजापिता ब्रह्माबाबाको ४७ औं अव्यक्ति दिवस,1,प्रतीक दैनिक,2264,प्रमुख समाचार,3585,प्रविधि,3,प्रवृत्ति र मनोवृत्ति,2,प्रसङ्गतरङ्ग,4,प्रसङ्गवश,1,फरक,145,फरक मत,2,फिचर,456,फिचर समाचार,81,फोटो,8,बाटिका,441,बुद्ध जयन्तीको उपलक्ष्यमा,1,बेलाको बोली,1,ब्रह्मा स्मृति दिवस,1,भानु जयन्ती,1,भाषा,1,भाषा/संस्कृति,1,भ्यालेन्टाइन डे,1,मजदुर दिवस विशेषः,1,मतमतान्तर,1,मतान्तर,1,मनोरन्जन,9,मन्तव्य,483,महाभारतबाट सङकलन तथा अनुवाद,231,महाभारतबाट सङकलित,16,महाशिवरात्री,1,महिला सरोकार,1,महिला हस्ताक्षर,1,मानवीय व्यवहार,1,यात्रा,29,यात्रा संस्मरण,3,यात्रानुभव,1,युग परिवर्तन कसरी र कहिले,3,युवा आवाज,1,राशिफल,2,रोचक,18,लघुकथा,32,लोक/संस्कृति,11,लोकविश्वास,2,लोहिया जयन्ती,1,वाटिका,553,वातावरण,1,वि.सं. २०७७ सालको वर्षफल,1,विज्ञान प्रविधि,3,विज्ञापनको लागि सम्पर्क,1,विश्लेषण,1,विश्व एड्स दिवसको उपलक्ष्यमा,1,विश्व सन्दर्भ,3,व्यक्तित्व,1,व्यङग्य,27,व्यङ्ग्य,35,व्यङ्ग्यम्,5,शिक्षा नेपाल,10,शिक्ष्f नेपाल,487,सङ्कलन तथा अनुवाद,35,सन्दभ: विश्व मधुमेह दिवस,1,सन्दर्भ ः विवेकानन्दा दिवस,2,सन्दर्भ - महिला हिंसा,3,सन्दर्भ - मानव अधिकार दिवस,1,सन्दर्भ : क्षयरोग दिवस,1,सन्दर्भ : चुरे दिवस,1,सन्दर्भ : बाल दिवस,1,सन्दर्भ : रमजान,1,सन्दर्भ ६१ औं राष्ट्रिय क्षयरोग दिवस,1,सन्दर्भः अन्तर्राष्ट्रिय हिन्दी दिवस,1,सन्दर्भ गाँधी जयन्ती,1,सन्दर्भः गुरु नानक जयन्ती,1,सन्दर्भ भानुजयन्ती,1,सन्दर्भः भारतको स्वतन्त्र दिवस,1,सन्दर्भ मोती जयन्ती,1,सन्दर्भः योग दिवस,1,सन्दर्भ रक्तसञ्चार सेवा दिवस,1,सन्दर्भ विश्व रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ- विश्व वातावरण दिवस,1,सन्दर्भ- श्रीकृष्ण जन्माष्टमी,2,सन्दर्भ-विश्व पर्यटन दिवस,1,सन्दर्भ– शहीद दिवस,1,सन्दर्भ: २६ जनवरी,8,सन्दर्भ: नारी दिवस,2,सन्दर्भ: बाल दिवस,2,सन्दर्भ: भारतको ६४औं गणतन्त्र दिवस,1,सन्दर्भ: भारतको ६९औं स्वतन्त्रता दिवस,1,सन्दर्भ: भारतको स्वतन्त्र दिवस,2,सन्दर्भ: रमजान पर्व,1,सन्दर्भ: रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व एड्स दिवस,3,सन्दर्भ: विश्व बाल दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व मौसम दिवस,1,सन्दर्भ: विश्व रेडक्रस दिवस,1,सन्दर्भ: वीपी जयन्ती,1,सन्दर्भ: श्री गुरु अर्जुनदेवजी महाराज शहिदी दिवस,1,सन्र्दभ विश्व पर्यावरण दिवस,1,सम–सामयिक,1,समय–सन्दर्भ,9,समयान्तर,301,समसामयिक,28,समाचार विश्लेषण,3,समीक्षा,1,समीक्षा समाहरण,1,सम्पादकीय,3049,सरोकार,46,संस्कृति/साहित्य,3,संस्मरण,15,साहित्यवार्ता,1,साहित्यात्मक,5,सिर्सियाँ नदी प्रदूषण प्रकरण,2,स्तवतन्त्र विचार,254,स्थानीय समाचार,12448,स्मृति,2,स्वतन्त्त विचार,2,स्वतन्त्र विचार,2833,स्वान्त सुखाय,88,स्वान्तः सुखाय,14,स्वान्तः सुखायः,140,स्वान्त सुखाय:,132,स्वान्त–सुखाय,157,स्वायन्त सुखाय,22,स्वास्थ्य चर्चा,49,हाम्रो बारेमा,2,हास्य एकाङ्की,1,हास्यव्यङ्ग्य एकाÍी,1,
ltr
item
Prateek Daily । प्रतीक दैनिक : उच्च रक्तचापका कारण र बच्ने उपायहरू
उच्च रक्तचापका कारण र बच्ने उपायहरू
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9a_Encr7XGrqJmaBm_ZJvyUCY-JLVL6vCM84vn0ajaTlUsKmKoFnCqbZ_q-3bwpLX-5_9Rt-gBruY7ywgtZEd7mMopqKi5sAWIQFSM6ndBIU1x1auNgjqTpb-8yz6LahoEJtbOJeTfVE/s200/dr.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9a_Encr7XGrqJmaBm_ZJvyUCY-JLVL6vCM84vn0ajaTlUsKmKoFnCqbZ_q-3bwpLX-5_9Rt-gBruY7ywgtZEd7mMopqKi5sAWIQFSM6ndBIU1x1auNgjqTpb-8yz6LahoEJtbOJeTfVE/s72-c/dr.jpg
Prateek Daily । प्रतीक दैनिक
https://www.prateekdainik.com.np/2012/07/blog-post_1229.html
https://www.prateekdainik.com.np/
https://www.prateekdainik.com.np/
https://www.prateekdainik.com.np/2012/07/blog-post_1229.html
true
6917042177189007432
UTF-8
सबै हेर्नुहोस् केही भेटिएन थप विस्तृत जवाफ दिनुहोस् Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS सबै हेर्नुहोस सिफारिस गरिएको वर्गीकरण समाचार संग्रह खोज्नुहोस् सबै पोस्ट Not found any post match with your request गृहपृष्ठ Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec भर्खरै एक मिनेट अघि $$1$$ एक मिनेट अघि एक घण्टा अघि $$1$$ एक घण्टा अघि हिजो $$1$$ हिजो $$1$$ एक साताअघि पाँच साताअघि Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy